رازهای خنک ماندن دبی: نبوغ معماری سنتی در قلب کویر
۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
کپی لینک
منابع
39
نمایش منابع در متن
Google
Object-1
Magzoid
Mediaoffice
Architizer
Blog Newlaunchproperties
Homestratosphere
Austincontrarian
Baggagetaxi
Dubaiideal
Re-thinkingthefuture
Neuroject
Design-middleeast
Google
Beyracarchitects
Armanipro
Artboothgallery
Luxuryproperty
Armanipro
Mdpi
Wfmmedia
Bidoun
Algedra
Ierek
Dxbadventure
Dubaibusinessdirectory
Algedra
En Wikipedia
Dergi Neu Edu
Designconceptsint
Bayut
Khaleejtimes
Saadatrent
Global Ctbuh
Armanipro
Architectureau
M Youtube
Kreafolk
Broadoak St-helens Sch
قبل از اینکه خط افق با شگفتی‌های مدرن بدرخشه، دبی به لطف طراحی‌های سنتی هوشمندانه‌ای که کاملاً با آب و هوای طاقت‌فرساش سازگار بود، رونق داشت
[5]
[2]
[29]. تصور کن گرمای شدید و رطوبت رو بدون برق تحمل کنی – مردم چطور راحت می‌موندن؟ جواب در معماری برجسته اماراتی، به خصوص برجیل (بادگیر) هوشمند و خانه حیاط‌دار دلپذیر نهفته است
[11]
[8]
[32]. این‌ها فقط ساختمون نبودن؛ پاسخ‌های پیچیده‌ای به طبیعت و فرهنگ بودن که خنک‌کنندگی طبیعی، تهویه و حریم خصوصی ضروری رو ارائه می‌دادن
[39]
[31][29]
[35]. بیا با هم طراحی، عملکرد و میراث ماندگار این خانه‌های سنتی دبی رو بررسی کنیم.
برجیل: تهویه مطبوع طبیعی دبی
خب، برجیل دقیقاً چیه؟ یک برج متمایز رو تصور کن که از پشت‌بام خانه‌های سنتی دبی بالا رفته[39][31][2][29]
[15]
[16]. این سازه‌ها، که اغلب مربع شکل با دهانه‌هایی در چندین طرف هستن، مدت‌ها قبل از ورود فناوری مدرن، به عنوان تهویه مطبوع طبیعی هوشمندانه‌ای عمل می‌کردن[39]
[1][2][16]
[38]. برجیل که حدود اوایل دهه ۱۹۰۰ در دبی، به ویژه توسط بازرگانان ثروتمند، به کار گرفته شد، به یک عنصر شاخص تبدیل شد که از مصالح محلی مانند سنگ مرجانی و گچ (جص) ساخته می‌شد[39][1][2][15][8]
[6]
[20][6][2]
[25]. اما این ویژگی بادگیر دبی چطور جادوی خودش رو عملی می‌کرد؟
عملکرد برجیل بر اساس فیزیک ساده اما درخشانی استواره[39][1]
[4][15]
[21]. ارتفاعش بهش اجازه می‌ده نسیم‌های قوی‌تر و خنک‌تری رو که بالای سطح زمین می‌وزن، بگیره[39][21]
[33]. این بادها از طریق یک کانال به اتاق‌های پایینی هدایت می‌شن و جریان هوای فوری ایجاد می‌کنن[39][1][4][2][16][21]. همزمان، باد اختلاف فشار ایجاد می‌کنه: فشار مثبت هوا رو از یک طرف به پایین هل می‌ده، در حالی که فشار منفی در طرف‌های دیگه به مکش هوای گرم و کهنه به سمت بالا و بیرون کمک می‌کنه[1][11][15][21]. حتی بدون باد، برجیل از اثر دودکشی استفاده می‌کنه؛ هوای گرم داخل به طور طبیعی از برج بالا می‌ره و هوای خنک‌تر رو از حیاط‌های سایه‌دار یا دهانه‌های پایینی به داخل خانه می‌کشه[39][32]
[3][35][21][33]. بعضی‌ها حتی این تکنیک خنک‌کننده غیرفعال اماراتی رو با آویزون کردن حصیرهای خیس داخل کانال تقویت می‌کردن و از تبخیر برای خنک‌تر کردن بیشتر هوای ورودی استفاده می‌کردن[1][15]. گزارش‌ها نشون می‌ده که این برج‌ها می‌تونستن دمای داخل رو به طور قابل توجهی، گاهی تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد یا حتی بیشتر، کاهش بدن و راحتی قابل توجه و بدون انرژی و تهویه حیاتی رو فراهم کنن[39][1][2][29][15][16][33][39][1][32]
[18].
خانه حیاط‌دار: قلب خانه اماراتی
مکمل برجیل، خانه حیاط‌دار سنتی اماراتی بود، طرحی که حول یک فضای باز، که محلی‌ها بهش حوی یا صحن می‌گفتن، متمرکز بود[11][8][32][11][29]
[34]. این چیدمان درون‌گرا کاملاً با آب و هوا و تأکید فرهنگی بر زندگی خانوادگی و حریم خصوصی هماهنگ بود[11][3]
[10][29][35]
[22][25]. حیاط مرکزی فقط یک فضای خالی نبود؛ قلب پر جنب و جوش خانه بود و نقش‌های حیاتی متعددی رو در خانه‌های سنتی دبی ایفا می‌کرد[11][29][34][35].
حیاط رو مثل یک شگفتی چندکاره در نظر بگیر. از نظر آب و هوایی، مثل یک ترموستات طبیعی عمل می‌کرد، هوای خنک شب رو به دام می‌انداخت و در طول روز سایه ایجاد می‌کرد، در حالی که به تهویه اتاق‌های اطراف کمک می‌کرد[3][32][35]
[7][18]. از نظر اجتماعی، صحنه اصلی تعاملات خانوادگی، کارهای روزمره و دورهمی‌ها بود، به خصوص یک فضای باز امن و خصوصی برای زنان و کودکان، دور از دید عموم، فراهم می‌کرد[11][3][34][35][22]. این طراحی خانه حیاط‌دار همچنین تضمین می‌کرد که نور طبیعی کافی به اتاق‌های داخلی برسه[3][29]
[12][22]. فضاهای کلیدی با دقت چیده شده بودن: مجلس، یک فضای پذیرایی رسمی که معمولاً نزدیک ورودی برای مهمانان مرد قرار داشت، جدایی از بخش‌های خصوصی خانواده (حرم) رو حفظ می‌کرد[11][8]
[9][35]. حتی ورودی (مجاز) اغلب زاویه‌دار بود تا از دید مستقیم به داخل جلوگیری کنه و ارزش فرهنگی عمیقی رو که برای حریم خصوصی (ستر) قائل بودن، تقویت می‌کرد[3][35][11][34]
[24]. دیوارهای خارجی محکم و گاهی پنجره‌های مشبک (مشربیه) بیشتر از دنیای درونی خانواده محافظت می‌کردن[11][3][29][35][32][18][7].
طراحی یکپارچه: هم‌افزایی و انطباق
نبوغ واقعی طراحی اقلیمی سنتی دبی در نحوه عملکرد یکپارچه برجیل و خانه حیاط‌دار با هم نهفته بود[8][32][25][24]. برجیل هوای خنک رو به پایین می‌کشید، اغلب اون رو از ریزاقلیم سایه‌دار و نسبتاً خنک‌تری که توسط حیاط ایجاد شده بود، می‌گرفت و تهویه طبیعی رو در سراسر خانه تقویت می‌کرد[39][32]. این هم‌افزایی، درک عمیقی از اصول طبیعی رو به نمایش می‌گذاشت[2][16][38]. علاوه بر این، معماری اماراتی خشک و انعطاف‌ناپذیر نبود؛ با استفاده از منابع موجود و تکنیک‌های در حال تکامل، خودش رو وفق می‌داد[11][29]
[27].
مصالح ساختمانی به طور قابل توجهی تکامل پیدا کردن. سازه‌های اولیه و ساده‌تر ممکن بود از برگ خرما (عریش) و گل استفاده کنن[39][4][5][20][8]. با رونق تجارت و افزایش ثروت، خانه‌های دائمی‌تری با استفاده از مصالح ساختمانی سنتی بادوام دبی، مانند سنگ مرجانی دریایی (که به خاطر خاصیت متخلخل و خنک‌کننده‌اش ارزشمند بود)، گچ (جص)، چوب‌های وارداتی مثل ساج، آجر گلی و یک نوع گچ مقاوم در برابر آب به نام ساروج ساخته می‌شدن[6][31][10][2][14][20][25][8]
[13][10]. طراحی برجیل هم تنوعاتی داشت، با پارتیشن‌های داخلی مختلف که بر جریان هوا تأثیر می‌ذاشتن، و حتی نسخه‌های افقی که برای منحرف کردن باد به سمت پایین طراحی شده بودن[1][15]
[36][7]. خانه‌های حیاط‌دار هم در چیدمان انعطاف‌پذیری نشون می‌دادن، با اندازه خانواده تطبیق پیدا می‌کردن، گاهی چندین حیاط داشتن یا از پشت‌بام‌های مسطح برای خوابیدن در شب‌های خنک‌تر استفاده می‌کردن[11][29][7]. عناصر تزئینی مانند گچ‌بری‌های حکاکی شده و صفحه‌های مشربیه پیچیده، ضمن حفظ حریم خصوصی، زیبایی هم اضافه می‌کردن[11][8][3][31][32][29][18][7][25]. این تدبیر، ماهیت پایدار شیوه‌های سنتی رو برجسته می‌کنه[3][32][29][25].
پژواک‌ها در دبی مدرن: حفاظت و الهام‌بخشی
خب، آیا هنوز هم می‌تونی شاهد این میراث معماری باشی؟ قطعاً. تلاش‌های قابل توجهی برای حفظ و مرمت این سازه‌های سنتی انجام شده تا میراثشون در میان مدرنیزاسیون سریع دبی پابرجا بمونه[8][31][32][2]
[17][21]. محله تاریخی الفهیدی، که قبلاً البستکیه نام داشت، گنجینه‌ای از خانه‌های حیاط‌دار مرمت‌شده با براجیل نمادین بر فراز اونهاست[39][31][32][2][12][34][14][20][21]. این محله که از تخریب نجات پیدا کرده و از سال ۲۰۰۵ با استفاده از مصالح و روش‌های سنتی به دقت مرمت شده، حالا یک مرکز فرهنگی پر جنب و جوش شامل موزه‌ها، گالری‌ها و کافه‌هاست[12][14][20][12][13][34][18][31][32][12][34][14][20]. به همین ترتیب، منطقه تاریخی الشندغه، از جمله موزه خانه شیخ سعید آل مکتوم، معماری حفظ‌شده‌ای رو به نمایش می‌ذاره که از گذشته‌ای ساده‌تر و آگاه به اقلیم حکایت می‌کنه[10][17][21][13].
تأثیر این میراث فراتر از حفظ و نگهداریه. عناصر سنتی به طور فزاینده‌ای الهام‌بخش پروژه‌های معماری پایدار معاصر دبی هستن[8][2][18]
[23][25]
[37]. برخی از ساختمان‌های مدرن به طور عملکردی مفاهیم بادگیر رو برای خنک‌سازی غیرفعال ادغام می‌کنن و از عملکرد برجیل درس می‌گیرن[39][1][32][2][16][18]. حیاط‌ها هم به خاطر مزایای نور، تهویه و ریزاقلیمشون در حال بازگشت به طراحی‌های مدرن خانه‌ها و پروژه‌های بزرگتر هستن[11][9]
[19][22]. اغلب، اشارات زیبایی‌شناختی رو می‌بینی – برج‌های شبیه برجیل که استراحتگاه‌هایی مثل مدینه جمیرا رو تزئین می‌کنن، یا الگوهای مشربیه که نماهای مدرن رو زینت می‌بخشن و هویت فرهنگی رو با سبک معاصر ترکیب می‌کنن[1][8][2][23][2][16][1][8]
[26][8][31][18][23][25]
[28]. پروژه‌های ترکیبی، مانند تأسیسات موقت یا بازارهای مدرن، این فرم‌های سنتی رو با استفاده از مصالح جدید به طور خلاقانه بازتفسیر می‌کنن[4][5][15][16][26]
[30]. این گفتگوی مداوم بین گذشته و حال به دبی کمک می‌کنه تا ضمن استقبال از آینده، هویت فرهنگی خودش رو حفظ کنه[8][3][6][17][25][37].
نبوغ نهفته در براجیل و خانه‌های حیاط‌دار سنتی دبی، درس‌های جاودانه‌ای رو ارائه می‌ده[5][2][29]. اون‌ها یادآورهای قدرتمندی هستن از اینکه چطور معماری می‌تونه به زیبایی به چالش‌های اقلیمی پاسخ بده و در عین حال عمیقاً ارزش‌های فرهنگی رو منعکس کنه[39][31][29][35][11][8][32]. این طرح‌ها با فراهم کردن خنک‌کنندگی طبیعی، تهویه، حریم خصوصی و تقویت جامعه، استادان کارایی و پایداری بودن[39][2][16][38][3][32][35][7][11][3][34][35][22]. حضور پایدار اون‌ها در مناطق حفظ‌شده‌ای مانند معماری الفهیدی و الهام‌بخشی اون‌ها برای طراحی مدرن اماراتی، ارزش عمیق نگاه به خرد سنتی رو در ساخت شهرهای فردا برجسته می‌کنه[39][1][6][31][2][12][13][16][39][32][2][16][19].
رایگان امتحان کنید