پول شما در دبی: آینده بانکداری شخصی چگونه در حال شکل‌گیری است؟
۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
کپی لینک
منابع
31
نمایش منابع در متن
Centralbank
Documents1 Worldbank
Elibrary Imf
Wearehubpay
Centralbank
Bizvibez
Onesafe
Fastcompanyme
Gulfbusiness
U
Fastcompanyme
Thenationalnews
Globaltimes
Emiratesislamic
Thenationalnews
Tradingeconomics
Bankfab
Udfspace
Arnifi
Acuma
Genzone
Indusind
Elibrary Imf
Www2 Deloitte
Hawksford
Expat Hsbc
Focus-economics
Your Fitch
Cms
Expatica
Wam
صحنه مالی دبی به‌سرعت، واقعاً به‌سرعت در حال حرکت است. اگر اینجا حساب بانکی داری، چه مقیم باشی، چه یک اکسپت (مهاجر)، یا فقط برای بازدید اینجا باشی، متوجه می‌شی که اوضاع داره تغییر می‌کنه 
[14]
[16]
[10]. بانکداری شخصی در امارات دیگه فقط به شعبه‌ها و کارمندای بانک محدود نمیشه؛ بلکه تحت تأثیر نیروهای قدرتمندی مثل فناوری، قوانین جدید، و نیازهای واقعی مشتریانی مثل تو در حال تغییر شکل دادنه 
[1]
[5][14][10]. ما داریم در مورد یک تحول دیجیتالی بزرگ، چیزای باحالی مثل هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) که همه چیز رو هوشمندتر می‌کنه، ظهور شرکت‌های چابک فین‌تک (FinTech)، مفهوم جدیدی به اسم بانکداری باز (Open Banking) که همه چیز رو به هم وصل می‌کنه، درهم دیجیتال (Digital Dirham) که می‌تونه قواعد بازی رو عوض کنه، و قوانینی که سعی دارن همه چیز رو امن و امان نگه دارن، صحبت می‌کنیم. بیا روندهای کلیدی رو بررسی کنیم که نحوه مدیریت پولت رو در دبی با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۵ و بعد از اون شکل میدن.
موج دیجیتال: تحول و فین‌تک
راستشو بخوای، دیجیتال فقط یک روند نیست؛ بلکه همون روندیه که در حال حاضر همه چیز رو در بانکداری امارات پیش می‌بره [1][16]
[18]. بانک‌ها دارن کلی پول خرج می‌کنن تا پلتفرم‌های آنلاین و موبایلشون رو درجه یک کنن، به این معنی که تقریباً هر کاری رو، هر زمان و هر کجا، بدون اینکه پاتو توی شعبه بذاری، می‌تونی انجام بدی 
[3][18]. به باز کردن حساب به صورت دیجیتالی فکر کن – داره به یه چیز عادی تبدیل میشه و باعث صرفه‌جویی در وقت و دردسر همه میشه [18]. این حرکت به سمت دیجیتالی شدن، بخش اصلی چشم‌انداز بانک مرکزی امارات (CBUAE) برای یک سیستم مالی مدرن هست [1].
هوش مصنوعی (AI) هم داره بیشتر مورد توجه قرار می‌گیره. تا حالا با یه ربات کمک‌کننده آنلاین چت کردی؟ این همون هوش مصنوعیه 
[30][18]
[23]. بانک‌ها دارن ازش برای چیزی بیشتر از پشتیبانی استفاده می‌کنن؛ هوش مصنوعی کمک می‌کنه پیشنهادها فقط برای تو شخصی‌سازی بشن، کلاهبرداری‌های احتمالی رو سریع‌تر از انسان‌ها تشخیص میده، و حتی به بانک‌ها کمک می‌کنه ریسک اعتباری رو دقیق‌تر ارزیابی کنن [30][18][23]. بعضی از دستورالعمل‌ها حتی به استفاده از هوش مصنوعی برای نظارت بر تراکنش‌ها، مخصوصاً برای بازیگران جدیدتر فین‌تک (FinTech)، تاکید دارن 
[22]. ایده اصلی چیه؟ ابرشخصی‌سازی (Hyper-personalization) – استفاده از هوش مصنوعی برای اینکه تو رو بهتر بشناسه و دقیقاً چیزی رو که نیاز داری، درست در زمانی که بهش احتیاج داری، بهت پیشنهاد بده [23].
و بعد هم می‌رسیم به فین‌تک (FinTech) – دنیای پویای استارتاپ‌های فناوری مالی. این حوزه در امارات حسابی رونق گرفته [16]. می‌بینی که بانک‌های فقط دیجیتال، مثل Mashreq Neo، دارن مثل قارچ سبز میشن و تجربه‌های جذاب مبتنی بر اپلیکیشن ارائه میدن [16]. بانک‌های سنتی هم دست روی دست نذاشتن؛ اونها دارن با فین‌تک‌ها همکاری می‌کنن، مثلاً Bank Alfalah در Jingle Pay سرمایه‌گذاری کرده تا پرداخت‌های فرامرزی رو بهبود ببخشه 
[13][18]. این اکوسیستم داره خدمات جدید و باحالی مثل پرداخت‌های آسان با اپلیکیشن، وام‌دهی همتا به همتا، مشاوره سرمایه‌گذاری خودکار (robo-advisory)، و روش‌های بهتر برای ارسال پول به کشور رو برامون میاره [13]. بانک مرکزی امارات (CBUAE) فعالانه داره این موضوع رو تشویق می‌کنه و هدفش جذب صدها شرکت فین‌تک جهانیه [1]. به‌علاوه، طرح‌هایی مثل 'Aani' برای پرداخت‌های آنی و 'Jaywan' برای کارت‌های داخلی دارن روش پرداخت ما رو مدرن می‌کنن و ما رو به سمت آینده‌ای کارآمدتر و بدون پول نقد سوق میدن، در کنار ابزارهایی مثل پلتفرم احراز هویت دیجیتال (Digital KYC) [1]
[20].
بانکداری باز: دوران جدیدی از اتصال مالی
برای چیزی به اسم مالیه باز (Open Finance) آماده شو – شاید فنی به نظر برسه، اما ایده‌اش ساده‌ست: به اشتراک‌گذاری امن اطلاعات مالیت (البته فقط با اجازه خودت!) بین بانکت و شرکت‌های مجاز دیگه، که بهشون ارائه‌دهندگان شخص ثالث (TPPs) میگن 
[4]
[6]
[8]
[28]
[12]. بانک مرکزی امارات (CBUAE) با مقررات مالیه باز (Open Finance Regulation) خودش این موضوع رو رسمی کرده، که بخش کلیدی از برنامه بزرگش برای تحول زیرساخت مالی امارات، به نام برنامه FIT Programme هست [1][6]. چرا این موضوع برای تو مهمه؟ برای این طراحی شده که کنترل بیشتری روی اطلاعات مالی خودت داشته باشی و همه چیز رو شفاف‌تر کنه [8].
اهداف اصلی، ایجاد نوآوری و افزایش رقابت هستن [6][8][12]. اپلیکیشن‌هایی رو تصور کن که می‌تونن تمام حساب‌هات رو از بانک‌های مختلف در یک جا بهت نشون بدن، بر اساس تصویر کامل مالی تو، مشاوره مالی شخصی‌سازی شده ارائه بدن، یا پرداخت‌ها رو روان‌تر کنن – اینها خدماتی هستن که مالیه باز (Open Finance) امکان‌پذیرشون می‌کنه [6][8][12]. در نهایت، باید منجر به تجربه مشتری بهتر، و شاید حتی معاملات بهتری روی محصولات و خدمات بشه، چون بانک‌ها شدیدتر با هم رقابت می‌کنن [8][12]. برای اینکه این اتفاق به صورت امن بیفته، بانک مرکزی امارات (CBUAE) قوانینی رو وضع کرده که شامل یک چارچوب اعتماد (Trust Framework)، یک هاب API مرکزی (API Hub) (مثل درگاه‌های دیجیتال امن) و استانداردهای سختگیرانه برای نحوه اشتراک‌گذاری و حفاظت از داده‌ها میشه [4][6][12]. امارات حتی به فکر اتصال سیستم خودش به سطح جهانی هم هست [1].
بلاک‌چین و درهم دیجیتال: بازتعریف ارزش
فناوری بلاک‌چین (Blockchain) داره سروصدا می‌کنه، و نه فقط برای ارزهای دیجیتال (cryptocurrencies). بانک‌ها دارن ازش برای امن‌تر و کارآمدتر کردن چیزهایی مثل تامین مالی تجارت و ارسال پول به خارج از کشور استفاده می‌کنن [18][30]. این فناوری روشی برای ثبت تراکنش‌ها ارائه میده که هم شفافه و هم ضد دستکاری [30]. اما خبر واقعاً بزرگ، کار بانک مرکزی امارات (CBUAE) روی "درهم دیجیتال" (Digital Dirham) هست – ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) خودش 
[2]
[26]. این فقط یه مفهوم نیست؛ فعالانه در حال توسعه‌ست برای استفاده هم توسط بانک‌ها (عمده‌فروشی) و هم عموم مردم (خرده‌فروشی) [2][26].
خب، برنامه چیه؟ نسخه خرده‌فروشیش برای اواخر سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده، با هدف یکپارچه‌سازی کامل با سیستم مالی تا سال ۲۰۲۶ به عنوان بخشی از برنامه FIT Programme [1][2]
[11]
[15]
[21]. این درهم دیجیتال داره با فناوری بلاک‌چین و با همکاری شرکایی مثل G42 Cloud و R3 ساخته میشه، و با یک "کیف پول درهم دیجیتال" (Digital Dirham Wallet) امن عرضه خواهد شد [2][11][15][21][26]. بانک مرکزی امارات (CBUAE) اهداف بزرگی برای این کار داره: حل مشکلات پرداخت‌های فرامرزی (که در امارات مسئله خیلی مهمیه)، تقویت نوآوری در پرداخت‌های داخلی، وارد کردن افراد بیشتری به سیستم مالی رسمی، سریع‌تر و امن‌تر کردن پرداخت‌ها، کاهش هزینه‌ها، کمک به حرکت به سمت حذف پول نقد، و حتی تقویت ثبات کلی سیستم مالی [1][2][11][15][21][26]. قراره پول قانونی رسمی باشه، درست مثل پول نقدی که تو جیبته [2][11][21]. ویژگی‌هایی مثل توکنیزه کردن (tokenization) (که می‌تونه راه‌های جدیدی برای دسترسی به وجوه باز کنه) و قراردادهای هوشمند (smart contracts) (برای خودکارسازی معاملات پیچیده) بخشی از این بسته‌ست [11][15][21].
با توجه به جمعیت زیاد اکسپت‌ها (مهاجران) در امارات، آسان‌تر کردن پرداخت‌های بین‌المللی یک عامل محرک اصلیه [1]. بانک مرکزی امارات (CBUAE) همین الان هم بخشی از پروژه mBridge هست و با چین، هنگ کنگ، تایلند و عربستان سعودی روی یک پلتفرم مشترک برای پرداخت‌های CBDC فرامرزی کار می‌کنه [1][23]. اونها حتی اوایل امسال با موفقیت ۵۰ میلیون درهم امارات رو از طریق mBridge با استفاده از درهم دیجیتال به چین ارسال کردن [1][2][11]. این بر اساس کارهای قبلی با عربستان سعودی در پروژه Aber بنا شده [2][23][26]. در حالی که امارات این آینده دیجیتال رو پذیرفته، در حال تنظیم قوانینی برای دارایی‌های رمزارزی (crypto-assets) هم هست. بانک مرکزی امارات (CBUAE) مجوزهایی رو برای استیبل‌کوین‌ها (stablecoins) تایید کرده، و نهادهای نظارتی مثل VARA در دبی، به علاوه نهادهای مناطق آزاد مالی ADGM و DIFC، چارچوب‌هایی برای شرکت‌هایی که با دارایی‌های مجازی (VASPs) سروکار دارن، ایجاد کردن [1][22]
[25]. این VASPها با قوانین سختگیرانه‌ای، مخصوصاً در زمینه جلوگیری از پولشویی، مواجه هستن که مواردی مثل بررسی هویت مشتری (KYC) و نظارت بر تراکنش‌ها رو الزامی می‌کنه [22][25].
چشم‌انداز نظارتی در حال تحول: اعتماد و ثبات
با این همه نوآوری، به قوانین محکمی نیاز داری تا همه چیز باثبات و قابل اعتماد بمونه، درسته؟ این دقیقاً همون چیزیه که نهادهای نظارتی روش تمرکز کردن [5][30]. مقابله با جرایم مالی مثل پولشویی (AML) و تامین مالی تروریسم (CFT) یک اولویت بسیار بزرگه [22]
[24]. امارات قوانینش رو تقویت کرده و دپارتمان‌های ویژه‌ای، از جمله در داخل بانک مرکزی امارات (CBUAE)، برای نظارت بر این موضوع ایجاد کرده 
[31][22][24]
[27]. این تلاش‌ها زمانی نتیجه داد که امارات در فوریه ۲۰۲۴ از 'لیست خاکستری' گروه ویژه اقدام مالی (FATF) بین‌المللی خارج شد [22][10]. تمرکز فعلی، تا سال ۲۰۲۷، شامل مقابله با ریسک‌های جرایم سایبری، مسائل مربوط به پرداخت‌های دیجیتال، و پولشویی مبتنی بر تجارت میشه [22]. کنترل‌های تقویت‌شده به طور خاص پردازنده‌های پرداخت، بانک‌های دیجیتال، و ارائه‌دهندگان دارایی‌های مجازی رو هدف قرار میدن [22][25].
حمایت از مصرف‌کنندگان یکی دیگه از پایه‌های اصلیه [5]
[17]. اسم 'سندک' (Sanadak) به گوشت خورده؟ این واحد که در مارس ۲۰۲۴ راه‌اندازی شد، اولین واحد بازرسی مستقل اماراته که به طور خاص به شکایات مالی و بیمه‌ای رسیدگی می‌کنه 
[9]
[29]
[19]. سندک (Sanadak) که کاملاً توسط شهروندان اماراتی اداره میشه، راهی منصفانه و کارآمد برای حل مشکلات با بانک‌ها یا شرکت‌های بیمه بدون نیاز به مراجعه به دادگاه ارائه میده [9][29][19]. می‌تونی به راحتی از طریق وب‌سایت یا اپلیکیشنش شکایت ثبت کنی، که این به مصرف‌کنندگان صدای قدرتمند جدیدی میده و اعتماد به نفسشون رو بالا می‌بره [9][29]. این بخشی از تلاش گسترده‌تر بانک مرکزی امارات (CBUAE) برای افزایش آگاهی مالی و اطمینان از دسترسی همه به خدمات مالیه [17].
طبیعتاً، با افزایش فعالیت‌های دیجیتال و اشتراک‌گذاری داده‌ها از طریق چیزهایی مثل مالیه باز (Open Finance)، حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌هات خیلی مهمه [4][16]. مقررات، استانداردهای امنیتی قوی و اقدامات حفاظت از داده‌ها رو الزامی می‌کنن [4]. نهادهای نظارتی همچنین دائماً در حال به‌روزرسانی کتابچه‌های قوانین خودشون هستن تا به درستی بر بانک‌های دیجیتال، فین‌تک‌ها (FinTechs)، هوش مصنوعی (AI) و بلاک‌چین (Blockchain) نظارت کنن و ریسک‌های جدید رو همزمان با ظهورشون مدیریت کنن [16][22]. و پایداری رو هم فراموش نکنیم – بانک‌ها به طور فزاینده‌ای روی 'مالیه سبز' (green finance) و تامین مالی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر تمرکز کردن، که تا حدی ناشی از هدف بانک مرکزی امارات (CBUAE) برای تسهیل ۱ تریلیون درهم امارات در تامین مالی پایدار تا سال ۲۰۳۰ هست [14][10]. ریسک‌های تغییرات آب و هوایی حتی دارن به بخشی از نحوه نظارت بر بانک‌ها تبدیل میشن [10].
این برای تو چه معنایی دارد: تجربه مشتری در آینده
خب، این همه فناوری و مقررات برای بانکداری روزمره تو چه معنایی داره؟ خلاصه بگم، انتظار داشته باش که بانکداری حتی دیجیتالی‌تر، شخصی‌سازی‌شده‌تر برای تو، و متصل‌تر بشه [14][10][23]. برد بزرگ برای مشتری‌ها راحتیه – دسترسی به خدمات به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته از هر کجا، باز کردن حساب به صورت آنلاین، و دریافت پشتیبانی سریع‌تر [3][18]. احتمالاً گزینه‌های بیشتری رو خواهی دید که ظهور می‌کنن، به لطف فین‌تک‌ها (FinTechs) که محصولات جدیدی میارن و بانکداری باز (Open Banking) که به طور بالقوه رقابت رو افزایش میده و می‌تونه منجر به نرخ‌ها یا خدمات بهتر بشه [8][12][13].
با این حال، این تحول دیجیتال همچنین به این معنیه که باید خیلی بیشتر مراقب امنیت باشی. محافظت از خودت در برابر کلاهبرداری‌ها و تقلب‌های آنلاین حتی مهم‌تر هم میشه 
[7]. به طور کلی، آینده به سمت بانکداری‌ای میره که به طور یکپارچه با زندگیت ترکیب میشه، که با داده‌ها و فناوری قدرت گرفته، و همه اینها در چارچوبی اتفاق میفته که برای استحکام و امنیت طراحی شده [14][10][23]. دوران هیجان‌انگیزی برای بانکداری در دبی هست، که هم فرصت‌ها و هم نیاز به کمی هوشمندی دیجیتالی بیشتر از طرف همه ما رو به همراه داره [7][10].
رایگان امتحان کنید