Dubai Court System: The 3 Tiers Explained

از دادگاه بدوی تا تمییز: سفر یک پرونده حقوقی در دبی

۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴

کپی لینک

درگیر مسائل حقوقی در دبی هستی؟ اولین قدم اینه که ساختار دادگاه‌ها رو بشناسی. دبی جایگاه منحصربه‌فردی در امارات متحده عربی داره و با اینکه قوانین فدرال مثل قانون آیین دادرسی مدنی فدرال امارات رو برای خیلی از مسائل اعمال می‌کنه، سیستم دادگاه محلی خودش رو هم حفظ کرده

[14]

[29]

. این سیستم حول یک ساختار اصلی سه‌مرحله‌ای بنا شده – دادگاه بدوی، دادگاه تجدیدنظر و دادگاه تمییز – که یک ساختار رایج در سراسر امارات برای تضمین عدالت و امکان بررسی چندباره یک پرونده است

. با اینکه دادگاه‌های تخصصی و سیستم جداگانه دادگاه‌های DIFC هم وجود دارن، این مقاله روی ساختار اصلی سه‌مرحله‌ای تمرکز می‌کنه و هر مرحله و نحوه حرکت معمول پرونده‌ها در اون‌ها رو توضیح می‌ده

. بیا با هم بررسیش کنیم.

مرحله ۱: دادگاه بدوی - جایی که پرونده‌ها شروع می‌شن

دادگاه بدوی (Mahkamat Al Ibtida'a) رو مثل طبقه همکف ساختمان قضایی دبی در نظر بگیر

[3]

. این دادگاه، اولین و پایه‌ای‌ترین مرحله دادرسیه که بیشتر دعاوی در ابتدا اونجا ثبت و رسیدگی می‌شن

. وظیفه اصلیش رسیدگی به طیف وسیعی از دعاوی، بررسی دقیق ادعاها و مدارک ارائه‌شده، تأیید صحت اسناد لازم، رسیدگی به امور فوری مرتبط با اختلافات، حمایت از حقوق افراد درگیر و اجرای اسناد اجراییه

[41]

[32]

. سفر حقوقی معمولاً از اینجا شروع می‌شه.

شعب تخصصی (`dawā'ir`) - تخصص مهمه

برای رسیدگی کارآمد به حجم زیاد پرونده‌های متنوع و اطمینان از اینکه قضات تخصص لازم رو دارن، دادگاه بدوی به شعب تخصصی (dawā'ir) تقسیم شده

. هر شعبه روی انواع خاصی از مسائل حقوقی تمرکز می‌کنه

[41]

[8]

. در ادامه نگاهی سریع به مهم‌ترین اون‌ها می‌ندازیم:

•

دادگاه مدنی: به اختلافات مربوط به حقوق مالی، قراردادها، مسائل ملکی و مالکیت معنوی رسیدگی می‌کنه

. مثلاً اختلاف بر سر توافق‌نامه‌ها یا مالکیت زمین

[13]

[38]

•

دادگاه تجاری: به اختلافات مربوط به کسب‌وکار مثل قراردادهای تجاری، عملیات بانکی و پرونده‌های ورشکستگی رسیدگی می‌کنه

[41]

[32]

•

دادگاه کیفری: به پرونده‌های کیفری ارجاع‌شده از سوی دادستانی عمومی رسیدگی می‌کنه، که شامل همه چیز از تخلفات جزئی تا جرائم سنگین می‌شه

•

دادگاه کار: متخصص رسیدگی به اختلافات بین کارفرمایان بخش خصوصی و کارمندان در مورد مسائلی مثل دستمزد، مزایای پایان خدمت (پاداش سنوات) یا اخراج ناعادلانه است

[41]

[1]

. خبر خوب برای کارمندان: دعاوی زیر ۱۰۰,۰۰۰ درهم اغلب از پرداخت هزینه‌های دادرسی معاف هستن

[41]

•

دادگاه احوال شخصیه: به امور خانوادگی مثل ازدواج، طلاق، حضانت فرزند و ارث رسیدگی می‌کنه که اغلب بر اساس اصول شریعت اسلامی مدون در قوانین اماراته

[41]

[1]

[10]

•

دادگاه اجرا: با اینکه گاهی به‌طور جداگانه لیست می‌شه، نقش اصلیش اجرای احکام صادرشده توسط دادگاه‌های دیگه است

شعب جزئی در مقابل شعب کلی - تقسیم‌بندی بر اساس ارزش

در بعضی شعب، مثل مدنی و تجاری، پرونده‌ها بر اساس مبلغ مورد اختلاف بیشتر تقسیم‌بندی می‌شن

[41]

[3]

. شعب جزئی، که معمولاً توسط یک قاضی اداره می‌شن، به دعاوی با ارزش کمتر از یک حد معین رسیدگی می‌کنن (ارقام متغیره، گاهی ۵۰۰ هزار درهم یا حتی ۱۰ میلیون درهم ذکر شده، پس همیشه قوانین فعلی رو بررسی کن)

[41]

[3]

[32]

. شعب کلی، که معمولاً با هیئتی متشکل از سه قاضی هستن، پرونده‌هایی با ارزش بالاتر از اون حد و برخی مسائل پیچیده دیگه رو بررسی می‌کنن

[41]

[3]

. به‌جز دعاوی با ارزش خیلی پایین، بیشتر احکام دادگاه بدوی قابل تجدیدنظرخواهی در مرحله بعد هستن

[1]

[3]

[8]

مرحله ۲: دادگاه تجدیدنظر - بررسی مجدد تصمیم

اگه یکی از طرفین از تصمیم دادگاه بدوی راضی نباشه، مرحله بعدی دادگاه تجدیدنظر (Mahkamat Al Isti'naf)، یعنی مرحله دوم دادرسیه

. کار اصلیش ساده است: بررسی احکام دادگاه پایین‌تر وقتی که یکی از طرفین ناراضی درخواست تجدیدنظر می‌ده

. مثل اینه که یه نگاه دوباره به پرونده بندازن.

نکته مهم اینه که درخواست تجدیدنظر در اینجا می‌تونه هم بر اساس مسائل ماهوی (مربوط به وقایع) و هم مسائل حکمی (مربوط به قانون) باشه

[31]

[8]

[14]

. این یعنی دادگاه تجدیدنظر می‌تونه شواهد و نحوه تفسیر وقایع رو دوباره بررسی کنه و همچنین چک کنه که آیا قانون به‌درستی اعمال شده یا نه

[8]

[14]

. معمولاً برای ثبت درخواست تجدیدنظر یه مهلت زمانی وجود داره – معمولاً ۳۰ روز برای پرونده‌های مدنی و تجاری، اما برای متهم در پرونده‌های کیفری ۱۵ روزه که کوتاه‌تره

. مثل مرحله اول، دادگاه تجدیدنظر هم شعب تخصصی داره و معمولاً با هیئتی متشکل از سه قاضی کار می‌کنه

[11]

[3]

. اگه ارزش دعوا کمتر از مبلغ معینی باشه (یه منبع ۵۰۰,۰۰۰ درهم رو پیشنهاد می‌کنه)، تصمیماتش می‌تونه قطعی باشه، در غیر این صورت، امکان تجدیدنظرخواهی بیشتر وجود داره

[3]

. نکته مهم اینه که ثبت درخواست تجدیدنظر به‌طور خودکار اجرای حکم اولیه رو متوقف نمی‌کنه، مگه اینکه دادگاه به‌طور خاص دستور بده

[14]

مرحله ۳: دادگاه تمییز - بالاترین مرجع بازبینی

در رأس ساختار دادگاه‌های دبی، دادگاه تمییز (Mahkamat Al Tamyeez یا Al Naqd) قرار داره

. این بالاترین نهاد قضایی در این سیستم خاصه (یادت باشه، دیوان عالی فدرال و دادگاه‌های DIFC نهادهای جداگانه‌ای هستن)

[3]

[10]

[11]

. نقش اصلیش این نیست که پرونده رو دوباره محاکمه کنه یا وقایع رو از اول بررسی کنه

[3]

[8]

[29]

. در عوض، تمرکزش خیلی دقیقه: اطمینان از اینکه قانون توسط دادگاه‌های پایین‌تر به‌درستی اعمال و تفسیر شده

[3]

[8]

[29]

. این دادگاه مثل یک ناظر عمل می‌کنه و به یکسان‌سازی تفسیر حقوقی در دادگاه‌های دبی کمک می‌کنه

[8]

تجدیدنظرخواهی در دادگاه تمییز اکیداً به مسائل حکمی (مربوط به قانون) محدوده

[3]

[29]

[31]

. دلایل تجدیدنظرخواهی شامل این موارد می‌شه: ادعای اینکه حکم دادگاه پایین‌تر قانون رو نقض کرده، اون رو اشتباه اعمال یا تفسیر کرده، شامل خطاهای مهم آیین دادرسی بوده، خارج از صلاحیتش رأی داده، استدلال مناسبی نداشته، یا با یک حکم قطعی قبلی در تناقض بوده

. دسترسی به این مرحله خودکار نیست؛ تجدیدنظرخواهی معمولاً فقط برای دعاوی با ارزش بالاتر از یک مبلغ خاص امکان‌پذیره (ارقامی مثل ۵۰۰,۰۰۰ درهم یا رقم قدیمی‌تر ۲۰۰,۰۰۰ درهم ذکر شده – همیشه حدنصاب فعلی رو بررسی کن) یا در برخی پرونده‌های غیرمالی

[3]

[29]

[31]

. مهلت زمانی برای ثبت درخواست معمولاً ۳۰ روز از تاریخ صدور حکم دادگاه تجدیدنظره

[4]

[31]

. تصمیمات دادگاه تمییز نهایی و لازم‌الاجرا هستن و اغلب رویه‌های قضایی مهمی رو ایجاد می‌کنن.

چطور یک پرونده در دادگاه‌های دبی پیش می‌ره

خب، یک پرونده معمولی چطور واقعاً از این مراحل عبور می‌کنه؟ درک این جریان می‌تونه باعث بش

رایگان امتحان کنید