دبی: چگونه یک شهر صحرایی قلب اقتصاد جهانی شد؟
۸ اردیبهشت ۱۴۰۴
کپی لینک
منابع
46
نمایش منابع در متن
Google
En Wikipedia
Digitaldubai
Investindubai Gov
Mfat Govt
Bibliotheek Ehb
Blog Jobxdubai
Seedgroup
Upperwindermereresidents
Kanebridgenewsme
Sethub
Dmo Dof Gov
Bizdaddy
Livinexperts
Finanshels
Dubaichronicle
U
Launchzone
U
Mofa Gov
Reddal
Dubaichamberinternational
Wam
Efirst
Virtuzone
Bizvise
Chriselliottgroup
Moec Gov
Dmo Dof Gov
Investindubai Gov
Emiratesnbdresearch
Alphapartners
Assets Kpmg
Cvml
Researchgate
Thefirstgroup
Fi Assetmanagement Hsbc
Dubaichambers
Seedgroup
Investindubai Gov
Dubaidet Gov
Wam
Tlz
U
U
Commitbiz
دبی. خود این نام تصاویری از آسمان‌خراش‌های آینده‌نگرانه و تجارت جهانی پررونق را تداعی می‌کنه. دبی چیزی فراتر از یک شهره؛ یک نیروگاه اقتصادی پویاست که به طور استراتژیک درست در چهارراه اروپا، آسیا و آفریقا قرار گرفته 
[5]
[8]
[13]
[14]
[28]. چیزی که واقعاً در مورد سفرش قابل توجهه اینه که دبی، که زمانی به نفت متکی بود، استادانه اقتصادش رو متنوع کرده 
[1]
[7]
[19]
[34]
[36]. امروز، سهم نفت در تولید ناخالص داخلی (GDP) اون کمتر از ۱٪ است، که گواهی بر برنامه‌ریزی آینده‌نگرانه است [1][34]. سبک اقتصادی منحصربه‌فردش رو می‌شه «سرمایه‌داری بازار آزاد با برنامه‌ریزی مرکزی» در نظر گرفت، که ترکیبی از هدایت دولتی با انرژی بازارهای آزاده [1].
تقویت رشد: عملکرد اقتصادی دبی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)
خب، با نگاه به سال ۲۰۲۵، اقتصاد دبی واقعاً چطور عمل می‌کنه؟ اعداد و ارقام تصویری از تاب‌آوری و رشد پایدار رو نشون می‌دن. در نه ماه اول سال ۲۰۲۴، تولید ناخالص داخلی واقعی دبی نسبت به سال قبل ۳.۱٪ رشد سالم داشته و به ۳۳۹.۴ میلیارد درهم (حدود ۹۲.۴ میلیارد دلار آمریکا) رسیده 
[2]
[9]
[30]. این رشد بر پایه رشد ۳.۳٪ در سال ۲۰۲۳ بنا شده که کل تولید ناخالص داخلی رو به ۴۲۹ میلیارد درهم (۱۱۷ میلیارد دلار آمریکا) رسوند [1][28]. پیش‌بینی‌ها برای کل سال ۲۰۲۴ حول و حوش رشد ۳.۲٪ بود [30]. اگه تصویر بزرگتری رو ببینیم، اقتصاد گسترده‌تر امارات متحده عربی هم در مسیر صعودیه، با پیش‌بینی افزایش حدود ۴٪ تولید ناخالص داخلی برای سال ۲۰۲۵، که عمدتاً توسط بخش غیرنفتی پرجنب‌وجوش اون تأمین می‌شه که تقریباً سه‌چهارم تولید ناخالص داخلی واقعی کشور رو تشکیل می‌ده 
[4]. در واقع، کل تولید ناخالص داخلی امارات در نه ماه اول سال ۲۰۲۴، ۳.۸٪ رشد کرد و بخش غیرنفتی با ۴.۵٪ جهش داشت 
[15].
جریان‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) هم داستان مشابهی از اعتماد رو بیان می‌کنن. برای چهارمین سال متوالی در سال ۲۰۲۴، دبی رتبه اول جهانی رو در جذب پروژه‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جدید (Greenfield FDI projects) به دست آورد 
[22]
[41]. این امارت در سال ۲۰۲۴ رکوردشکنی کرد و ۵۲.۳ میلیارد درهم (۱۴.۲۴ میلیارد دلار آمریکا) سرمایه تخمینی FDI جذب کرد – که این یک جهش قابل توجه ۳۳.۲٪ نسبت به سال ۲۰۲۳ است [22]
[40][41]. این سرمایه‌گذاری منجر به رکورد ۱۱۱۷ پروژه Greenfield و ۱۸۲۶ پروژه کل FDI شد و حدود ۵۸۶۸۰ شغل جدید ایجاد کرد که نسبت به سال قبل ۳۱٪ افزایش داشته [22][40][41]. این پول از کجا میاد؟ سرمایه‌گذاران کلیدی شامل هند، ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و سوئیس هستن [40]. در سطح ملی، امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۳ رتبه چشمگیر دوم جهانی رو برای ورود FDI کسب کرد 
[43]
[44].
ستون‌های شکوفایی: بخش‌های کلیدی اقتصادی دبی
قدرت اقتصادی دبی فقط بر یک یا دو ستون بنا نشده؛ به طرز قابل توجهی متنوعه [5][14]
[23][28]. بیا نگاهی به بازیگران کلیدی این رشد بندازیم، با بررسی داده‌های اخیر. تجارت عمده‌فروشی و خرده‌فروشی به طور مداوم پیشتازه و در نه ماه اول سال ۲۰۲۴، ۲۴.۵٪ از تولید ناخالص داخلی رو به خودش اختصاص داده و ۲.۹٪ رشد کرده [2][9][30]. این بخش همه چیز رو از کالاهای مصرفی گرفته تا تجارت کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای پوشش می‌ده [9]. حمل‌ونقل و انبارداری (لجستیک) یکی دیگه از وزنه‌های سنگینه که ۱۲.۴٪ از تولید ناخالص داخلی رو تشکیل می‌ده و در همین دوره رشد قوی ۵.۳٪ رو نشون داده [2][9][30]. موفقیت این بخش بر زیرساخت‌های در سطح جهانی مانند فرودگاه بین‌المللی دبی و بندر عظیم جبل علی (Jebel Ali Port) استواره [1][5][8][13][28].
فعالیت‌های مالی و بیمه هم در حال رونق هستن و با نرخ رشد ۴.۵٪ در سه فصل اول سال ۲۰۲۴، ۱۱.۶٪ از تولید ناخالص داخلی رو به خودشون اختصاص دادن [2][9][30]. حضور مرکز مالی بین‌المللی دبی (DIFC) نقش اون رو به عنوان یک مرکز مالی جهانی بزرگ برجسته می‌کنه [13]
[20]. تولید هم جایگاه خودش رو داره و با حمایت مناطق صنعتی اختصاصی، ۸.۴٪ از تولید ناخالص داخلی رو تشکیل می‌ده و ۲.۳٪ رشد کرده [2][9]
[21][28][30]. فعالیت‌های املاک و مستغلات هم رشد سالمی رو نشون می‌دن و با ۳.۶٪ گسترش، ۸٪ از تولید ناخالص داخلی رو به خودشون اختصاص دادن [2]
[11][30]. ساخت‌وساز هم ۶.۵٪ به کیک تولید ناخالص داخلی اضافه کرده و ۲.۲٪ رشد داشته [2][11][21].
خدمات اقامتی و غذایی (گردشگری) رو فراموش نکن! این بخش پرجنب‌وجوش در نه ماه اول سال ۲۰۲۴، ۳.۷٪ رشد کرد و ۳.۴٪ از تولید ناخالص داخلی رو به خودش اختصاص داد، که با ورود نزدیک به ۹.۳ میلیون بازدیدکننده بین‌المللی تنها در نیمه اول سال تقویت شد [9][11]. گردشگری همچنان سنگ بنای استراتژی اقتصادی دبی باقی مونده [1][5][19][36]. فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) یکی دیگه از ستاره‌های درخشانه که ۴.۱٪ رشد کرده و ۴.۷٪ از تولید ناخالص داخلی رو تشکیل می‌ده، که نشان‌دهنده تلاش دبی برای تبدیل شدن به یک اقتصاد دیجیتال پیشرو و یک مرکز فناوری اطلاعات پیشرفته است [2][9]
[17][40][41]. فراتر از این بخش‌های تثبیت‌شده، حواست به حوزه‌های نوظهوری مثل فین‌تک (Fintech)، انرژی سبز، هوش مصنوعی (AI) و مراقبت‌های بهداشتی هم باشه که به لطف حمایت و سرمایه‌گذاری دولت در حال شتاب گرفتن هستن [14][20]
[33].
دبی: چهارراه تجارت جهانی
چرا دبی به چنین آهنربایی برای تجارت جهانی تبدیل شده؟ موقعیت، موقعیت، موقعیت! موقعیت استراتژیک اون درست بین بازارهای شرقی و غربی یک مزیت بزرگه [5][8]
[10][13][14][28]
[39]. این نقطه شیرین جغرافیایی دسترسی فوق‌العاده کارآمدی به بازارهای بزرگ در سراسر اروپا، آسیا و آفریقا فراهم می‌کنه [5][8][14]. این اتصال طبیعی با زیرساخت‌های واقعاً در سطح جهانی، به‌ویژه فرودگاه‌های پرتردد و بندر عظیم جبل علی (Jebel Ali Port) تقویت شده [5][8][13].
دبی رو به عنوان دروازه در نظر بگیر – نه فقط به امارات متحده عربی، بلکه به منطقه گسترده‌تر خاورمیانه، آفریقا و جنوب آسیا (MEASA)، بازاری سرشار از پتانسیل [4][20][39]. دبی خودش رو به عنوان یک مرکز برتر جهانی برای امور مالی، گردشگری و نوآوری‌های پیشرفته تثبیت کرده [5][13][14][15][20][28][39]. تعداد زیاد شرکت‌های چندملیتی که دبی رو خانه خودشون می‌دونن، در کنار نیروی کار بین‌المللی متنوع و بسیار ماهر، جایگاه اون رو به عنوان یک چهارراه جهانی بیشتر مستحکم می‌کنه [5][10][39].
مزیت دبی: فضای کسب‌وکار مطلوب
خب، موقعیت عالیه و اقتصاد هم متنوعه. اما واقعاً انجام کسب‌وکار در دبی چطوره؟ صادقانه بگم، به طور گسترده یکی از مطلوب‌ترین محیط‌ها در سطح جهانی در نظر گرفته می‌شه [5][10][13][14][23][36][39]. تو ثبات اقتصادی، سیاست‌های دولتی که واقعاً از کسب‌وکار حمایت می‌کنن، و تعهد واقعی به پرورش نوآوری رو داری [5][10][13][14][23][36][39]. امارات متحده عربی به طور مداوم در رتبه‌بندی‌های جهانی «سهولت انجام کسب‌وکار» امتیاز بالایی کسب می‌کنه – مثلاً رتبه ۱۶ جهانی در گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۰ و عملکرد قوی در گزارش‌های رقابت‌پذیری اخیر IMD و WEF 
[32]
[46]. خود دبی در چندین شاخص شهری در منطقه MENA پیشتازه 
[38]. اقدامات عملی مانند ثبت آنلاین ساده کسب‌وکار و معاملات ملکی ساده‌شده تفاوت واقعی ایجاد می‌کنن 
[25]
[35].
بیا در مورد مالیات صحبت کنیم. مالیات بر درآمد شخصی صفر بدیهتاً یک جاذبه بزرگه [14][39]. در حالی که مالیات ۹٪ فدرال بر شرکت‌ها در اواسط سال ۲۰۲۳ اجرایی شد، معافیت‌های مهمی وجود داره، به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که در مناطق آزاد فعالیت می‌کنن و برای استارت‌آپ‌های واجد شرایط [4]
[12][32]. و صحبت از مناطق آزاد شد، اون‌ها یک تغییردهنده بازی هستن. دبی بیش از ۳۰ منطقه تخصصی داره که به صنایع خاصی مانند فناوری، رسانه، مالی و کالاها خدمات ارائه می‌دن [13][25][32]. مزایا؟ به مالکیت ۱۰۰٪ خارجی، معافیت‌های مالیاتی قابل توجه، توانایی بازگرداندن تمام سود و رویه‌های گمرکی ساده فکر کن – این یک بسته قانع‌کننده برای شرکت‌های بین‌المللیه [13][25][28][39].
فراتر از مناطق آزاد، اصلاحات قانونی اخیر در رو به روی مالکیت ۱۰۰٪ خارجی برای بسیاری از شرکت‌های مستقر در خشکی (onshore) در بخش‌های مختلف باز کرده، که چشم‌انداز سرمایه‌گذاری رو حتی لیبرال‌تر کرده [7][33][36]. نکته مهم اینه که دولت از کسب‌وکارها در هر اندازه‌ای حمایت قوی می‌کنه. شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) ستون فقرات اقتصاد غیرنفتی دبی هستن و سهم عظیمی معادل ۶۳.۵٪ دارن [7]
[27]
[31]. آژانس‌هایی مانند Dubai SME بودجه، مشاوره، برنامه‌های رشددهنده مانند Hi2 و دسترسی به قراردادهای دولتی رو ارائه می‌دن [7][12]
[26]
[29][31]
[45]. سیستم‌های حمایتی متعدد دیگری هم وجود دارن، از جمله صندوق خلیفه (Khalifa Fund)، صندوق نوآوری محمد بن راشد (Mohammed Bin Rashid Innovation Fund) و شتاب‌دهنده‌های آینده دبی (Dubai Future Accelerators) [7][12]
[24][26][27][31][45]. حتی شرکت‌های بزرگ هم از موقعیت استراتژیک، زیرساخت‌های درجه یک، دسترسی به استعدادهای جهانی و مزایای ارائه شده توسط مناطق آزاد به شدت سود می‌برن [5][14][39].
ترسیم آینده: دستور کار اقتصادی دبی (D33)
دبی به دستاوردهاش قانع نیست. دستور کار اقتصادی دبی (D33) که در ژانویه ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد، یک نقشه راه ۱۰ ساله جاه‌طلبانه است که برای دو برابر کردن اندازه اقتصاد دبی تا سال ۲۰۳۳ طراحی شده 
[3]
[6]
[16][17]
[18]. هدف اصلی؟ تثبیت جایگاه دبی در میان شهرهای نخبه جهان – با هدف قرار دادن ۳ رتبه برتر برای کسب‌وکار و گردشگری، و ۴ رتبه برتر برای امور مالی [3][6][16][18]. چطور به این هدف می‌رسن؟ این طرح اهداف کمی چشمگیری رو تعیین می‌کنه.
این اهداف شامل دو برابر کردن تجارت خارجی به رقم خیره‌کننده ۲۵.۶ تریلیون درهم، افزایش قابل توجه جریان ورودی سالانه FDI به سمت هدف ۶۰ میلیارد درهم (با هدف رسیدن به کل ۶۵۰ میلیارد درهم تا سال ۲۰۳۳)، افزایش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به ۱ تریلیون درهم، و تولید ۱۰۰ میلیارد درهم در سال از پروژه‌های تحول دیجیتال است [3][6][16][17][28]. دستور کار D33 شامل ۱۰۰ پروژه تحول‌آفرینه. این پروژه‌ها بر تقویت ارتباطات جهانی (افزودن ۴۰۰ شهر به نقشه‌های تجاری)، ترویج تولید سبز، جذب استعدادهای برتر جهانی، پرورش SMEs و یونیکورن‌های آینده، توسعه کریدورهای اقتصادی جدید، و ایجاد ابتکاراتی مانند 'Sandbox Dubai' برای پرورش نوآوری تمرکز دارن [3][6][9][11][16][17]. بخش‌های کلیدی مانند لجستیک، مالی، تولید و اقتصاد دیجیتال برای رشد تحت این طرح آینده‌نگرانه در اولویت قرار دارن [3][6][17].
فشارسنج اعتماد کسب‌وکار
حال و هوای کسب‌وکارها در میدان چطوره؟ طبق داده‌ها، بسیار خوش‌بینانه. شاخص فضای کسب‌وکار اتاق‌های بازرگانی دبی (BCI) در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ به ۱۶۸ امتیاز رسید، که جهش قابل توجهی از ۱۴۴ امتیاز سال قبل بود و نشان‌دهنده افزایش اعتماد است [17]
[42]. نظرسنجی‌ها برنامه‌ریزی فعال برای رشد رو نشون می‌دن، به طوری که بسیاری از کسب‌وکارها به دنبال تنوع بخشیدن به پیشنهادات خود، گسترش به بازارهای جهانی و پذیرش فناوری‌های دیجیتال مانند پرداخت‌های دیجیتال هستن 
[37][42]. به نظر می‌رسه که این حرکت مثبت مستقیماً توسط جامعه تجاری احساس می‌شه.
دبی به وضوح یک بسته قانع‌کننده برای کسب‌وکارهایی ارائه می‌ده که به سال ۲۰۲۵ و فراتر از اون نگاه می‌کنن. ترکیب قدرتمند اون از یک اقتصاد متنوع و در حال رشد، موقعیت استراتژیک بی‌نظیر، زیرساخت‌های در سطح جهانی، سیاست‌های فوق‌العاده حمایتی، و یک چشم‌انداز روشن و جاه‌طلبانه برای آینده (سلام، D33!) اون رو متمایز می‌کنه [3][5][6][10][13][14][17][27][39]. چه یک شرکت چندملیتی باشی، چه یک استارت‌آپ نوآور، یا یک SME پررونق، دبی یک محیط پویا و پذیرا ارائه می‌ده و شهرت خودش رو به عنوان یک مرکز اقتصادی پیشرو جهانی تثبیت می‌کنه [5][10][13][14][27][39].
رایگان امتحان کنید