شگفتانگیز نیست؟ ایدهی کشاورزی سرسبز و پررونق در قلب یک منظرهی کویری تقریباً متناقض به نظر میرسه . با این حال، این دقیقاً همون آیندهی بلندپروازانهایه که دبی و امارات متحده عربی در حال پرورش اون هستن. این کشور با مواجهه با موانع قابل توجهی مثل کمبود شدید آب و آب و هوای چالشبرانگیز، فقط به دنبال بقا نیست؛ بلکه به طور استراتژیک برای رهبری جهانی از طریق چشمانداز کشاورزی ۲۰۵۰ خودش برنامهریزی میکنه . این طرح جسورانه به غلبه بر موانع عظیم زیستمحیطی و در عین حال بهرهبرداری از قدرت فناوریهای پیشرفته و همکاریهای بینالمللی بستگی داره . بیاین بررسی کنیم که این چشمانداز شامل چه چیزهایی میشه، با چه واقعیتهای تلخی روبروست و چه راهحلهای نوآورانهای مسیر رو هموار میکنن. واقعیت تلخ: موانع زیستمحیطی برای کشاورزی امارات
رویای یک کویر سبز با چالشهای زیستمحیطی عظیمی روبروست که عمیقاً در شرایط طبیعی منطقه ریشه دارن و با تغییرات آب و هوایی جهانی تشدید شدن . درک این موانع برای درک مقیاس بلندپروازی کشاورزی امارات کلیدیه. تهدید تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی اینجا یک تهدید دور از دسترس نیست؛ بلکه یک واقعیت کنونیه که مستقیماً کشاورزی رو تحت تأثیر قرار میده . طی پنجاه سال گذشته، امارات شاهد افزایش دمایی در حدود ۱.۵ درجه سانتیگراد بوده و انتظار میره این افزایش ادامه داشته باشه . این گرمای فزاینده، استرس روی محصولات کشاورزی رو تشدید میکنه، رشد، عملکرد و کیفیت کلی رو کاهش میده و همزمان شرایط مساعدتری برای آفات و بیماریها ایجاد میکنه . علاوه بر این، تغییرات اقلیمی الگوهای سنتی بارش رو مختل میکنه و منجر به خشکسالیهای مکرر و شدیدتر میشه که با رویدادهای آب و هوایی شدید مثل سیل همراهه و میتونه محصولات و زیرساختهای کشاورزی رو ویران کنه . این تغییرات، کشاورزی رو به طور فزایندهای غیرقابل پیشبینی و چالشبرانگیز میکنه . مسئله بحرانی کمبود آب
کمبود آب شاید بحرانیترین گلوگاه برای کشاورزی در امارات باشه . این کشور که در بین کشورهای با بیشترین تنش آبی در جهان قرار داره، به شدت به تأسیسات آب شیرینکن پرمصرف انرژی و ذخایر رو به کاهش آبهای زیرزمینی متکیه . این اتکا در درازمدت پایدار نیست، چون آبهای زیرزمینی به سرعت در حال تخلیه هستن – برخی پیشبینیها نشون میده که در صورت ادامهی نرخ مصرف فعلی، ذخایر آب برای زمینهای زراعی تا سال ۲۰۳۰ تموم میشه . علاوه بر این فشار، بالا اومدن سطح آب دریاها به دلیل تغییرات اقلیمی، منابع آب زیرزمینی ساحلی رو با شور شدن تهدید میکنه و کیفیت این منبع گرانبها رو بیشتر کاهش میده . تقاضای عظیم آب در بخش کشاورزی، همراه با جمعیت رو به رشد، فشار زیادی بر این منابع محدود وارد میکنه . محدودیتهای زمین و خاک
فراتر از آب و هوا و آب، خود زمین هم موانعی ایجاد میکنه. کمتر از ۵ درصد از مساحت امارات، زمین قابل کشت و مناسب برای کشاورزی سنتی محسوب میشه . بخش زیادی از خاک موجود از شوری بالا رنج میبره، وضعیتی که انتظار میره با تأثیرات تغییرات اقلیمی مثل بالا اومدن سطح آب دریاها و تغییر سطح آبهای زیرزمینی بدتر بشه و به طور بالقوه بهرهوری زمین رو بیشتر کاهش بده . در حالی که راهحلهای نوآورانهای مثل مزارع عمودی محدودیتهای زمین رو دور میزنن، اغلب به انرژی قابل توجهی نیاز دارن که نشوندهندهی تعامل پیچیدهی بین انرژی، آب و تولید غذاست – یک پیوند حیاتی که به مدیریت دقیق نیاز داره . تولید آب شیرینشده به انرژی قابل توجهی نیاز داره و روشهای کشاورزی با فناوری پیشرفته هم میتونن پرمصرف انرژی و آب باشن . فراتر از مرزها: آسیبپذیریهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی
چالشها فقط زیستمحیطی نیستن؛ سیستم غذایی امارات در معرض فشارهای خارجی هم قرار داره . این کشور که به طور تاریخی ۸۰ تا ۹۰ درصد از مواد غذایی خودش رو وارد میکنه، اتکای زیادی به بازارهای جهانی داره که آسیبپذیریهایی ایجاد میکنه . بیثباتی ژئوپلیتیکی، اختلافات تجاری بینالمللی، ممنوعیتهای ناگهانی صادرات (مثل محدودیتهای اخیر برنج از هند) یا اختلال در مسیرهای کشتیرانی میتونه به طور قابل توجهی بر در دسترس بودن و هزینهی مواد غذایی اصلی تأثیر بذاره . در حالی که امارات توانایی مالی برای خرید مواد غذایی از بازارهای بینالمللی رو داره، این وابستگی شدید، ریسکهای بلندمدتی رو به همراه داره که استراتژی ملی با هدف کاهش اونها تدوین شده . عوامل اقتصادی لایهی دیگری از پیچیدگی رو اضافه میکنن. نوسانات قیمت جهانی انرژی مستقیماً بر هزینهی آب شیرینکنها (حیاتی برای آب) و حمل و نقل (حیاتی برای واردات) تأثیر میذاره . رکودهای اقتصادی گستردهتر میتونه به طور بالقوه بر سرمایهگذاری دولت در پروژههای کشاورزی تأثیر بذاره و عادات هزینهکرد مصرفکنندگان رو تحت تأثیر قرار بده . علاوه بر این، هزینههای عملیاتی بالا در امارات، از جمله املاک و مستغلات و نیروی کار، میتونه سودآوری سرمایهگذاریهای کشاورزی رو به چالش بکشه، به خصوص وقتی با سرمایهگذاری قابل توجه مورد نیاز برای راهحلهای کشاورزی با فناوری پیشرفته همراه باشه . اطمینان از اینکه این پروژههای کشاورزی پیشرفته از نظر تجاری مقرون به صرفه هستن و بازده سرمایهگذاری مناسبی رو به خصوص در زمان افزایش مقیاس ارائه میدن، یک ملاحظهی کلیدیه . رونمایی از چشمانداز: هدف ۲۰۵۰ امارات برای رهبری کشاورزی در کویر
علیرغم موانع، امارات چشمانداز جسورانهای برای آیندهی کشاورزی خودش ترسیم کرده و هدفی کمتر از رهبری جهانی در کشاورزی پایدار و مبتنی بر فناوری در کویر نداره . این بلندپروازی به طور رسمی در استراتژیهایی مثل استراتژی ملی امنیت غذایی ۲۰۵۱ مشخص شده که هدف اون تبدیل امارات به بهترین کشور جهان در شاخص جهانی امنیت غذایی تا اون سال هست . یکی از ارکان اصلی این چشمانداز، افزایش چشمگیر تولید داخلی مواد غذایی با بهرهگیری از فناوریهای کشاورزی مدرن در همهی زمینههاست . اهداف شامل افزایش قابل توجه تولید داخلی، به طور بالقوه ۳۰ تا ۴۰ درصد در کوتاهمدت و هدفگذاری برای اهدافی مثل ۵۰ درصد تولید داخلی تا سال ۲۰۵۱ میشه . این استراتژی شامل ایجاد یک مرکز نوآوری در سطح جهانی برای فناوری غذا و کشاورزی، جذب متخصصان جهانی برای پیشگامی در روشهای جدید کشاورزی مولد در شرایط خشک میشه . ابتکاراتی مثل Food Tech Valley دبی به عنوان اکوسیستمهای یکپارچه برای تسریع نوآوری در غذا طراحی شدن . برنامههای اخیر مثل «Plant the Emirates» با هدف احیای این بخش، ترویج محصولات محلی و افزایش قابل توجه تولیدات کشاورزی انجام میشن . در نهایت، این چشمانداز فراتر از دستیابی به خودکفایی بیشتره؛ بلکه به معنای نشان دادن رهبری و صدور دانش و فناوریهای به سختی به دست اومدهی امارات در زمینهی کشاورزی کویری به جهانه . قدرتبخشی به آینده: نوآوری و فناوری در خط مقدم
فناوری سنگ بنای استراتژی امارات برای غلبه بر محدودیتهای زیستمحیطی و دستیابی به بلندپروازیهای کشاورزی خودشه . تلفیق کشاورزی و فناوری، که به عنوان Agritech شناخته میشه، در حال تغییر نحوهی رشد، مدیریت و توزیع مواد غذاییه . ظهور Agritech
Agritech طیف وسیعی از نوآوریها رو شامل میشه که برای بهینهسازی مصرف منابع، افزایش بهرهوری و ایجاد تابآوری در سیستمهای کشاورزی طراحی شدن . این فقط یک روند محلی نیست؛ بازار جهانی Agritech در حال رونقه و پیشبینی میشه تا سال ۲۰۳۰ به نزدیک ۴۹ میلیارد دلار آمریکا برسه که ناشی از پیشرفتهای فناوری و نیازهای مبرم امنیت غذایی در سراسر جهانه . امارات به طور فعال در این رشد مشارکت داره و انتظار میره بازار Agritech خودش تا سال ۲۰۲۹ از ۴ میلیارد دلار آمریکا فراتر بره که نشاندهندهی تعهد ملی قوی به پذیرش این راهحلهای متحولکننده است . این سرمایهگذاری برای سبز کردن کویر حیاتیه . هوش مصنوعی، رباتیک و کشاورزی هوشمند
هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML) و رباتیک در خط مقدم این حرکت فناورانه قرار دارن . الگوریتمهای AI و ML مقادیر عظیمی از دادههای سنسورها، ماهوارهها و پیشبینیهای آب و هوا رو تجزیه و تحلیل میکنن تا کشاورزی دقیق رو امکانپذیر کنن – یعنی دقیقاً اونچه مورد نیازه، در جایی که مورد نیازه، اعمال بشه . این کار مصرف آب، کودها و آفتکشها رو بهینه میکنه، به نظارت بر سلامت محصولات کمک میکنه، عملکرد رو پیشبینی میکنه و امکان تشخیص زودهنگام مشکلاتی مثل آفات یا بیماریها رو فراهم میکنه . ابتکاراتی مثل CHAG (Chat + Ag) امارات از AI برای ارائهی مشاورههای سفارشی به کشاورزان بر اساس دههها تحقیق استفاده میکنه و به اونها کمک میکنه تا با شرایط متغیر آب و هوایی سازگار بشن . در سطح جهانی، انتظار میره هوش مصنوعی در کشاورزی تا سال ۲۰۳۵ ده برابر رشد کنه که پتانسیل تحولآفرین اون رو نشون میده . مطالعات حتی نشون میدن که کشاورزی دقیق مبتنی بر هوش مصنوعی میتونه عملکرد رو ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش بده و در عین حال هزینههای ورودی رو به طور قابل توجهی کاهش بده . رباتها و پهپادها هم به طور فزایندهای در مزارع امارات رایج شدن . ماشینهای خودکار میتونن کارهایی مثل کاشت، آبیاری، نظارت و برداشت رو با کارایی قابل توجهی انجام بدن و اتکا به نیروی کار دستی رو کاهش بدن . پهپادها نماهای هوایی و دادههایی برای نظارت بر سلامت محصولات فراهم میکنن و دولت حتی در پروژههای بزرگ بذرپاشی با پهپاد مشارکت کرده . این فناوریها با هم اساس «کشاورزی هوشمند» رو تشکیل میدن که تجزیه و تحلیل دادهها، اتوماسیون و هوش مصنوعی رو برای ایجاد سیستمهای کشاورزی بسیار کارآمد و پایدار ادغام میکنه . بیوتکنولوژی و ویرایش ژن
فراتر از فناوری دیجیتال، بیوتکنولوژی ابزارهای قدرتمندی برای توسعهی محصولاتی ارائه میده که با محیط خشن امارات سازگارتر باشن . تکنیکهایی مثل ویرایش ژن، از جمله فناوری CRISPR، پتانسیل عظیمی برای ایجاد گونههای گیاهی مقاوم به تغییرات اقلیمی دارن که در برابر گرما، خشکسالی و شوری بالا – عوامل اصلی استرسزا برای محصولات در منطقه – مقاوم باشن . یک تمرکز کلیدی، توسعهی پایههای قوی و غیر GMO هست که بتونن در شرایط چالشبرانگیز رشد کنن و ریسکها رو برای کشاورزان کاهش بدن . این تحقیقات به طور فعال توسط استراتژیهای دولتی و مراکز تخصصی مثل مرکز بینالمللی کشاورزی شورهزی (ICBA) پشتیبانی میشه . در حالی که این هنوز یک حوزهی نوظهور در زمینهی اماراته، پویایی جهانی و تمرکز ملی بر تحقیق و توسعه نشون میده که بیوتکنولوژی نقش مهمی در تضمین آیندهی تأمین غذای کشور ایفا خواهد کرد . قویتر با هم: همکاری جهانی برای امنیت غذایی
امارات متحده عربی تشخیص میده که دستیابی به اهداف بلندپروازانهی امنیت غذاییاش به تنهایی امکانپذیر نیست . همکاری بینالمللی بخش اساسی استراتژی ملیه . این شامل تنوعبخشی به منابع واردات مواد غذایی از طریق ایجاد مشارکتهای قوی با کشورهای سراسر جهان میشه تا حتی در میان عدم قطعیتهای جهانی، یک زنجیرهی تأمین پایدار تضمین بشه . ایجاد یک شبکهی جهانی از شرکا و سرمایهگذاریها، یک هدف کلیدی در استراتژی ملی امنیت غذاییه . همکاری بسیار فراتر از تجارته؛ بلکه به معنای به اشتراک گذاشتن دانش، انتقال فناوری و مشارکت در تحقیق و توسعهی مشترکه . امارات به طور فعال در مجامع بینالمللی شرکت میکنه و با سازمانهایی مثل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) همکاری نزدیک داره . ابتکارات برجستهای مثل مأموریت نوآوری کشاورزی برای اقلیم (AIM4C)، که با همکاری ایالات متحده رهبری میشه، تعهد امارات رو به هدایت سرمایهگذاری جهانی در کشاورزی هوشمند اقلیمی نشون میده . مشارکتهایی مثل ابتکار جهانی مراکز نوآوری غذا با مجمع جهانی اقتصاد، و توافقنامههای دوجانبه مثل تفاهمنامهی اخیر با استونی در مورد مدیریت منابع غذایی، بیشتر بر تمرکز بر بهرهگیری از همکاریهای بینالمللی برای تسریع پذیرش فناوری و یافتن راهحلهای مشترک تأکید میکنن . این پیوندهای جهانی برای دستیابی به اهداف ملی و همچنین کمک به تلاشهای جهانی امنیت غذایی حیاتی تلقی میشن . همسویی با سلیقهها: روندهای مصرفکننده و چشمانداز
جالبه که چشمانداز کشاورزی امارات به خوبی با ترجیحات در حال تحول مصرفکنندگان در داخل کشور و منطقهی وسیعتر همسوئه . تقاضای فزایندهای در بین ساکنان برای مواد غذایی وجود داره که نه تنها سالم، بلکه تولید محلی و پایدار هم باشن . مردم به طور فزایندهای نسبت به حمایت از کسبوکارهای محلی، کاهش تأثیر زیستمحیطی انتخابهای غذایی خودشون و جستجوی گزینههای تازهتر آگاه شدن . تلاش دولت برای افزایش تولید داخلی از طریق ابتکاراتی مثل استراتژی ملی امنیت غذایی ۲۰۵۱ مستقیماً به این روند پاسخ میده . نوآوریهایی مثل کشاورزی عمودی، که بخش کلیدی از حرکت Agritech هست، کاملاً برای تأمین محصولات تازه و محلی که مصرفکنندگان آگاه به سلامت و محیط زیست به دنبال اون هستن، موقعیت مناسبی دارن .