دبی چگونه بر خشکی غلبه کرد و به قلب تپنده تجارت غذای جهان تبدیل شد؟
۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
کپی لینک
منابع
50
نمایش منابع در متن
Google
Moccae Gov
Wikifarmer
U
Climatestotravel
En Wikipedia
U
Everbrighttr
Biosaline
Summitdialogues
Latingulf
Uaestories
Zawya
Worldweatheronline
Tamimi
Araburban
Thenationalnews
Wam
Fastcompanyme
Smartfoodsafe
Google
Google
Wam
Worlddata
En Wikipedia
Wam
Thehindu
Researchgate
Foodtechvalley
Climateknowledgeportal Worldbank
Wam
Abudhabiculture
Khaleejtimes
Emiratesnaturewwf
Visitabudhabi
Openknowledge Fao
Wam
Enhg
Worldsensorium
Biosaline
Adtt Dct Gov
Wam
Abudhabiculture
Enhg
Alifodder
Researchgate
Alaseelservicesuae
Globalsupplychainme
Airfreight-logistics
Dmcc
تقریباً متناقض به نظر می‌رسه، نه؟ شهری در یک منطقه با آب و هوای خشک، که برای تأمین نیازهای غذایی خودش به شدت به واردات وابسته است، اما به عنوان یک بازیگر اصلی در عرصه تجارت جهانی غذا قد علم کرده 
[33]
[18]
[40]
[21]
[42][1]
[14]. این دبی خودمونه. این امارت به طرز ماهرانه‌ای از موقعیت منحصر به فرد خودش استفاده کرده تا به یک قطب حیاتی جهانی برای واردات، صادرات و به ویژه صادرات مجدد مواد غذایی تبدیل بشه و نقش حیاتی در امنیت غذایی منطقه ایفا کنه 
[35][14][40]
[23]
[24]. در ادامه، می‌خوایم مؤلفه‌های کلیدی این موفقیت رو بررسی کنیم: موقعیت استراتژیک، زیرساخت‌های در سطح جهانی، لجستیک یکپارچه، محیط تجاری پویا، و آینده‌ای که در انتظار این قطب قدرتمنده.
چرا دبی؟ پایه‌های یک قطب قدرتمند تجارت غذا
خب، راز موفقیتش چیه؟ اول از همه، دبی از یک مزیت جغرافیایی فوق‌العاده برخورداره [35]
[11][40][23][24]
[27]. با قرار گرفتن دقیقاً بین شرق و غرب، مثل یک دروازه ایده‌آل عمل می‌کنه که بازارهای عظیم خاورمیانه، آفریقا، جنوب آسیا (منطقه MEASA)، اروپا و سایر نقاط آسیا رو به هم متصل می‌کنه [35][11][24][27]. به کاراییش فکر کن – این موقعیت ممتاز، زمان‌های ترانزیت و هزینه‌ها رو برای کسب‌وکارهایی که اینجا فعالیت می‌کنن به شدت کاهش می‌ده [35][11]. همسایگی نزدیک با بازارهای مصرفی کلیدی شورای همکاری خلیج فارس و منطقه هم قطعاً بی‌تأثیر نیست و نقشش رو به عنوان یک مرکز توزیع اصلی تثبیت می‌کنه [35]. اتفاقی نیست که دبی در بین برترین قطب‌های جهانی برای واردات، صادرات و صادرات مجدد قرار گرفته [35].
اما موقعیت جغرافیایی به تنهایی کافی نیست. دبی سرمایه‌گذاری هنگفتی برای ساخت زیرساخت‌های حمل و نقل واقعاً در سطح جهانی انجام داده – صحبت از ارقامی مثل تقریباً ۳۰ میلیارد دلار آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۸ هست [23]. این تعهد منجر به ایجاد یک شبکه فوق‌العاده یکپارچه از بنادر، فرودگاه‌ها و کریدورهای لجستیکی شده که برای جابجایی روان و بدون وقفه طراحی شدن [11][23][24][27]
[10]
[48]. این زیربنا برای توانمندی لجستیکی و قابلیت مدیریت پیچیدگی‌های تجارت غذا کاملاً حیاتی و اساسیه [11][23][24][27].
موتور لجستیک: امکان‌پذیر ساختن جریان روان غذا
بیا در مورد بازیگران اصلی صحبت کنیم. بندر جبل علی (Jebel Ali Port)، که توسط شرکت مشهور جهانی DP World اداره می‌شه، پادشاه بی‌چون و چرای تجارت دریایی در منطقه است [14][23]
[16]
[45]. به عنوان بزرگترین بندر کانتینری خارج از آسیا، ستون فقرات تجارت غذای دبی محسوب می‌شه و به تنهایی ۷۳ درصد از ارزش تجارت مواد غذایی و آشامیدنی (F&B) امارات رو به خودش اختصاص داده [16]
[5][40]. شبکه جهانی DP World، بندر جبل علی رو به بیش از ۱۵۰ بندر در سراسر جهان متصل می‌کنه و دسترسی بی‌نظیری رو فراهم میاره [23][16]. و اون‌ها به همین جا بسنده نمی‌کنن؛ یک پروژه عظیم جدید به نام 'Agri Terminals' (ترمینال‌های کشاورزی) در دست احداثه، یک سرمایه‌گذاری ۵۵۰ میلیون درهمی (۱۵۰ میلیون دلار آمریکا) که قراره ظرفیت جابجایی غلات و حبوبات رو به طور قابل توجهی افزایش بده و فاز اول اون در اوایل سال ۲۰۲۵ به بهره‌برداری می‌رسه [5]
[4][40].
در بخش حمل و نقل هوایی، Emirates SkyCargo حرف اول رو می‌زنه [24]
[31]. این شرکت که از قطب دو فرودگاهی DXB و DWC (Emirates SkyCentral) فعالیت می‌کنه، شبکه‌ای با بیش از ۱۴۰ مقصد رو پوشش می‌ده [24][10][48]. وقتی صحبت از کالاهای فاسد شدنی می‌شه، اون‌ها حجم بسیار زیادی رو جابجا می‌کنن – نزدیک به ۶۰۰ تن در روز در سال ۲۰۲۱ 
[38]. چطوری؟ از طریق راه‌حل‌های تخصصی با دمای کنترل‌شده که تازگی محصولات رو از مزرعه تا قفسه تضمین می‌کنه، گاهی فقط در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت [24][10][22]
[29]. خود فرودگاه DWC هم در حال توسعه گسترده‌ایه و هدفش رسیدن به ظرفیت عظیم در آینده است [29]. این توانمندی هوایی برای محصولات غذایی با ارزش بالا و حساس به زمان، بسیار حیاتیه [24][38]
[46].
جابجایی مواد غذایی، به خصوص کالاهای فاسد شدنی، در آب و هوای دبی نیازمند قابلیت‌های زنجیره سرد فوق‌العاده‌ایه [33][10]. خوشبختانه، زیرساخت‌ها در این زمینه عالی عمل می‌کنن. هم فرودگاه‌ها (تأسیسات Emirates SkyCentral و dnata) و هم بندر جبل علی، دارای محیط‌های پیشرفته با دمای کنترل‌شده چند منطقه‌ای هستن، از انجماد عمیق گرفته تا دمای اتاق کنترل‌شده [10][22][29]
[8]
[17]
[50]. تجهیزات تخصصی مثل 'cool dollies' (تجهیزات خنک‌کننده متحرک) یکپارچگی زنجیره سرد رو حتی در حین انتقال روی باند فرودگاه در گرمای شدید حفظ می‌کنن [22]. جای تعجب نیست که بازار لجستیک زنجیره سرد امارات در حال رونقه و انتظار می‌ره در سال ۲۰۲۵ به ۰.۷۱ میلیارد دلار آمریکا برسه 
[32]
[36].
تسهیل تجارت: مناطق آزاد و فرآیندهای ساده‌شده
مناطق آزاد دبی یک جاذبه بزرگ برای تجار مواد غذایی به حساب میان [1]
[39]. چرا؟ به مالکیت ۱۰۰٪ خارجی، مالیات شرکتی صفر (درون منطقه) و رویه‌های راه‌اندازی ساده‌شده فکر کن [39]
[15]. منطقه آزاد جبل علی (Jafza) یک نمونه بارزه که میزبان یک خوشه تخصصی مواد غذایی و آشامیدنی (F&B) با بیش از ۷۶۰ شرکته که سهم قابل توجهی در ارزش تجاری دبی دارن [16]
[34]
[37]. Jafza انبارهای ساخته‌شده با هدف خاص، راه‌حل‌های بسته‌بندی و حتی یک مرکز رشد حلال (Halal Incubation Centre) ارائه می‌ده [34]
[6][39][15]. بعدش هم اکوسیستم کشاورزی DMCC (DMCC Agro Ecosystem) هست، دروازه‌ای که روی کالاهایی مثل قهوه، چای و غلات تمرکز داره و مجوزهای سفارشی‌شده و پلتفرم‌هایی مثل Agriota رو ارائه می‌ده که کشاورزان هندی رو مستقیماً با استفاده از بلاک‌چین به بازار امارات متصل می‌کنه 
[49][35]. دبی جنوبی (Dubai South) هم نقش لجستیکی کلیدی در نزدیکی DWC ایفا می‌کنه [1].
شاید طی کردن مراحل اداری و کاغذبازی دلهره‌آور به نظر برسه، اما دبی برای ساده‌سازی فرآیندها تلاش کرده. نهادهای کلیدی مثل وزارت تغییرات اقلیمی و محیط زیست (MOCCAE)، شهرداری دبی (DM) و گمرک دبی بر مقررات نظارت می‌کنن [16]
[41]
[25]
[47]
[7][45]
[9][4]
[3]. گام حیاتی چیه؟ ثبت اقلام غذایی و برچسب‌هات از طریق سیستم واردات و صادرات مجدد مواد غذایی شهرداری دبی (FIRS) قبل از رسیدن محموله [9][4][45][23]
[44]. اسناد ضروری معمولاً شامل فاکتور تجاری، لیست بسته‌بندی، گواهی مبدأ، گواهی بهداشت و، به طور حیاتی برای گوشت و مرغ، گواهی حلال از یک نهاد مورد تأیید امارات در کشور مبدأ هستن [9][3][4][36][45]
[43]
[13]. پلتفرم‌های دیجیتالی مثل پورتال تجارت دبی (Dubai Trade Portal) و ZADI به یکپارچه‌سازی و ساده‌سازی این فرآیندها کمک می‌کنن [39][6][37]. در حالی که بیشتر اقلام غذایی با تعرفه واردات ۵٪ مواجه هستن (بسیاری از کالاهای ضروری معافن) و ممکنه مالیات بر ارزش افزوده هم اعمال بشه، این سیستم برای کارایی طراحی شده، به خصوص برای صادرات مجددی که از طریق مناطق آزاد انجام می‌شه [9][43][14][23]. کنترل کیفیت سختگیرانه، برچسب‌گذاری اجباری به زبان عربی (معمولاً در کنار انگلیسی) و رعایت دقیق الزامات حلال، غیرقابل مذاکره هستن 
[2][34][16][17][47][41][25][36][45][43][13]
[28].
کالاها در حرکت: دینامیک واردات، صادرات و صادرات مجدد
با توجه به اینکه ۸۰ تا ۹۰ درصد نیازهای غذایی امارات از طریق واردات تأمین می‌شه، دبی یک نقطه ورود اصلی برای طیف گسترده‌ای از محصولات به شمار میاد [1][33][40][21][42][14]. به میوه‌ها و آجیل (یک دسته خیلی بزرگ)، گوشت، لبنیات، مرغ، غلات ضروری مثل برنج و گندم، و تنوع گسترده‌ای از سبزیجات فکر کن [5][8][22][2][35][18][13][1]
[12][31]. این کالاها از کشورهای متنوعی وارد می‌شن، از جمله شرکای اصلی مثل هند، برزیل، آمریکا، کشورهای مختلف اتحادیه اروپا، استرالیا و خیلی‌های دیگه، که یک زنجیره تأمین انعطاف‌پذیر رو تضمین می‌کنه [1][2][33][12]
[19][8][35][39].
اما دبی فقط مصرف‌کننده نیست؛ یک قطب قدرتمند صادرات مجدده [35][14][40][23]. این یعنی کالاها وارد می‌شن، اغلب به مناطق آزادی مثل Jafza، و بعد به طور کارآمد و بدون فرآوری عمده، دوباره به بازارهای دیگه ارسال می‌شن [24]. صحبت از غذاهای فرآوری‌شده‌ایه که اصالتاً از منابع جهانی هستن، و همچنین کالاهای فاسد شدنی وارداتی مثل میوه‌ها و سبزیجات [12]. کجا می‌رن؟ مقاصد کلیدی شامل کشورهای همسایه عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، کویت، عمان)، خاورمیانه بزرگتر، و به طور فزاینده‌ای، آفریقا می‌شن [35]. این عملکرد صادرات مجدد، سنگ بنای هویت تجارت غذای دبی محسوب می‌شه [14][23].
در حالی که واردات و صادرات مجدد غالب هستن، دبی صادرات خودش رو هم داره. این شامل محصولاتی از بخش رو به رشد فرآوری مواد غذاییشه (مثل محصولات لبنی و نانوایی) که اغلب با استفاده از مواد اولیه وارداتی تولید می‌شن [1][24]. علاوه بر این، به لطف پیشرفت‌های فناوری کشاورزی (agritech)، محصولات محلی با ارزش بالا مثل خرما و سبزیجات خاص (مثلاً سبزیجات برگی از مزارع عمودی) هم دارن راه خودشون رو به بازارهای صادراتی پیدا می‌کنن [2][33][11][17][22].
اتصال صنعت جهانی غذا
دبی مثل یک چهارراه جهانی برای صنعت غذا عمل می‌کنه، به خصوص از طریق رویدادهای تجاری برترش. Gulfood، که سالانه برگزار می‌شه، وزنه سنگین بی‌رقیبه – بزرگترین نمایشگاه سالانه مواد غذایی و آشامیدنی (F&B) جهان [38][21]. اینجاست که معاملات عظیمی منعقد می‌شه، نوآوری‌ها رونمایی می‌شن و صنعت جهانی به هم متصل می‌شه [16][21]. نفوذش اونقدر زیاده که در حال گسترشه، حتی از Expo City Dubai هم استفاده می‌کنه و بخش‌هایی مثل Gulfood Green رو که روی محصولات تازه و agritech تمرکز داره، راه‌اندازی کرده [21]. نمایشگاه‌های مهم دیگه‌ای مثل AgraME (فناوری کشاورزی) و Global Vertical Farming Show هم جایگاه دبی رو به عنوان یک قطب صنعتی بیشتر تثبیت می‌کنن [3][12][14][22][25].
فراتر از رویدادها، دبی به عنوان یک سکوی پرتاب حیاتی به سمت بازارهای به سرعت در حال رشد عمل می‌کنه. قابلیت اتصالش اون رو به یک دروازه ایده‌آل به آفریقا و جنوب آسیا تبدیل کرده، مناطقی با تقاضای مصرف‌کننده رو به رشد [1][36][37][45]. پلتفرم‌هایی مثل DUBUY.com متعلق به DP World و Agriota متعلق به DMCC به طور فعال این تجارت رو تسهیل می‌کنن 
[26][35]. همزمان، شبکه قدرتمندش جریان‌های تجاری قوی با بازارهای تثبیت‌شده در اروپا و آمریکا رو حفظ می‌کنه و حجم قابل توجهی از کالاهای فاسد شدنی و سایر محصولات غذایی رو که بین این قاره‌ها جابجا می‌شن، مدیریت می‌کنه [45][38][24][46][16][6].
آینده تجارت غذا از طریق دبی
اگه به آینده نگاه کنیم، فناوری نقش اصلی رو بازی می‌کنه. ظهور پلتفرم‌های تجارت الکترونیک B2B (بنگاه به بنگاه) که برای تجارت کشاورزی طراحی شدن، مثل Agriota و DUBUY.com، داره ارتباطات بین تولیدکنندگان و خریداران رو ساده‌تر می‌کنه [35][26][1]. همچنین شاهد دیجیتالی‌سازی عمیق‌تر زنجیره تأمین هستیم، با استفاده از ابزارهایی مثل بلاک‌چین برای قابلیت ردیابی، هوش مصنوعی (AI) برای بهینه‌سازی، و پلتفرم‌های دیجیتال یکپارچه مثل Dubai Trade و ZADI برای روان‌سازی فرآیندهای گمرکی و لجستیکی [6][37][39][48][35][8][17]. این پیشرفت‌ها کاملاً با اهداف استراتژیک ملی مثل استراتژی ملی امنیت غذایی امارات ۲۰۵۱ و پروژه‌های بلندپروازانه‌ای مثل Food Tech Valley همسو هستن، که هدفش سه برابر کردن تولید مواد غذایی دبی با استفاده از فناوریه [1][16][5][40][1][32][41]
[20]
[30][9][4].
دستورالعمل موفقیت دبی روشنه: یک موقعیت استراتژیک ممتاز ترکیب‌شده با زیرساخت بی‌نظیر (بنادر، فرودگاه‌ها، زنجیره سرد)، که همگی توسط یک اکوسیستم حامی کسب و کار با مناطق آزاد پویا و رویدادهای صنعتی در سطح جهانی پشتیبانی می‌شن [35][11][39][14][40][21][23][24][16][34][37][6][39][15][49][1][38][21]. این ترکیب قدرتمند، عملکرد حیاتی اون رو در تقویت امنیت غذایی جهانی و منطقه‌ای از طریق تسهیل کارآمد تجارت تضمین می‌کنه. راستش رو بخوای، به نظر می‌رسه اهمیتش در چشم‌انداز همواره در حال تحول تجارت جهانی غذا پایدار خواهد بود.
رایگان امتحان کنید