دبی چگونه یک شهر پایدار شد؟ داستان توسعه‌ای که زمین را دوست دارد
۵ اردیبهشت ۱۴۰۴
کپی لینک
منابع
42
نمایش منابع در متن
Google
Object-1
Magzoid
Mediaoffice
Architizer
Blog Newlaunchproperties
Homestratosphere
Austincontrarian
Baggagetaxi
Dubaiideal
Prasoon
Re-thinkingthefuture
Neuroject
Design-middleeast
Google
Beyracarchitects
Armanipro
Artboothgallery
Armanipro
Mdpi
Wfmmedia
Bidoun
Algedra
Ierek
Dxbadventure
Dubaibusinessdirectory
Algedra Com
Algedra
En Wikipedia
Dergi Neu Edu
Designconceptsint
Dwtc
Thenationalnews
Breakingtravelnews
Saadatrent
Armanipro
Architectureau
Amazing-dubai
M Youtube
Mcy Gov
En Wikipedia
Prezi
ظهور خیره‌کننده دبی از یک مرکز تجاری ساده به یک قدرت جهانی، داستان سرعت و جاه‌طلبی باورنکردنی است [16][41]. اما بیایید صادق باشیم، چنین رشد سریعی بدون برجای گذاشتن ردپا اتفاق نمی‌افتد [42]. همین ساخت‌وسازهایی که این شگفتی مدرن را بنا کرده‌اند، منابع عظیمی مصرف می‌کنند و زباله‌های قابل توجهی تولید می‌کنند که فشاری بر محیط زیست محلی وارد می‌کند [42][39]. دبی با درک این موضوع، در حال تغییر مسیر است و پایداری را عمیقاً در بافت شهری و برنامه‌های آینده خود گره می‌زند [40][16][30]. این یک چالش پیچیده است، ایجاد تعادل بین توسعه بی‌وقفه و مراقبت از محیط زیست [34][16][17]. این فقط حرف نیست؛ بلکه شامل استراتژی‌های مشخص در برنامه‌ریزی، مقررات سختگیرانه، مشارکت‌های هوشمندانه و درس گرفتن از گذشته است که همگی تحت هدایت چارچوب‌هایی مانند طرح جامع شهری دبی 2040 (Dubai 2040 Urban Master Plan) [33][34][13] قرار دارند. خب، دبی دقیقاً چگونه این موازنه رشد سبز را برقرار می‌کند؟ بیایید بررسی کنیم.
هنر ایجاد تعادل: شکل شهری - گسترش بی‌رویه در مقابل تراکم
از نظر تاریخی، دبی به سمت بیرون رشد کرد و منجر به نوعی گسترش بی‌رویه شهری شد که در بسیاری از شهرهای با رشد سریع دیده می‌شود 
[13]
[23]
[11]. اما شهرهای گسترده می‌توانند ناکارآمد باشند – به زمین‌های هدر رفته، هزینه‌های بالاتر برای جاده‌ها و لوله‌کشی‌ها و انتشار بیشتر گازهای گلخانه‌ای خودروها فکر کن [13][23][11]. به همین دلیل استراتژی اخیر دبی، به‌ویژه طرح جامع شهری دبی 2040، نشان‌دهنده یک چرخش قاطع به سمت ساخت‌وساز عمودی به جای افقی است، با تمرکز بر تراکم عمودی و زندگی شهری فشرده‌تر [13][23][11]. هدف چیست؟ استفاده بهتر از فضا و زیرساخت‌های موجود 
[34]
[24].
طرح 2040 توسعه را حول پنج مرکز شهری کلیدی متمرکز می‌کند – سه مرکز موجود مانند دیره/بر دبی (Deira/Bur Dubai) و مرکز شهر/بیزنس بی (Downtown/Business Bay)، به علاوه دو مرکز جدید در محل اکسپو 2020 (Expo 2020) و واحه سیلیکون دبی (Dubai Silicon Oasis) 
[33]
[2]. ایده این است که مناطق چندمنظوره و پرجنب‌وجوشی ایجاد شود که در آن زندگی، کار و نیازهای روزمره به هم نزدیک‌تر باشند [13]
[6][11]. تا به حال در مورد "شهر 20 دقیقه‌ای" (20-minute city) شنیده‌ای؟ این بخش اصلی این چشم‌انداز است [2][23][11]. هدف این است که ساکنان بتوانند به 80 درصد از مقاصد روزانه خود در عرض 20 دقیقه پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری برسند [2][23][11]. این به معنای ساخت مراکز خدماتی یکپارچه‌تر و افزایش تراکم جمعیت در نزدیکی حمل‌ونقل عمومی است [2][23]. در واقع، این طرح هدف‌گذاری کرده است که 55 درصد از جمعیت در فاصله 800 متری یک ایستگاه اصلی حمل‌ونقل عمومی زندگی کنند [13][24]. این رویکرد توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل (Transit-Oriented Development - TOD) ساختمان‌های بلندتر و کاربری‌های مختلط زمین در نزدیکی حمل‌ونقل را تشویق می‌کند، نیاز به خودرو را کاهش می‌دهد و سفرهای پایدار را تقویت می‌کند [13]
[18].
اما این فقط مربوط به بتن و فولاد نیست. این طرح همچنین قصد دارد میزان فضاهای سبز و تفریحی را دو برابر کند و فضای حیاتی برای تنفس در شهر ایجاد کند [33][34][18]. به طور قابل توجهی، 60 درصد از کل مساحت امارت به عنوان ذخایر طبیعی و مناطق طبیعی روستایی تعیین شده است [33][34][18]. کریدورهای سبز برای اتصال مناطق مختلف برنامه‌ریزی شده‌اند که پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری را ایمن‌تر و دلپذیرتر می‌کنند [33][34]. این استراتژی‌ای است که سعی دارد در جایی که منطقی است به تراکم دست یابد و در عین حال فضاهای طبیعی وسیعی را حفظ کند [34][18]. البته، دور شدن از فرهنگ خودرو محور و اطمینان از همکاری مؤثر همه، چالش‌های مداومی هستند، اما جهت‌گیری به سمت شهری متراکم‌تر، سبزتر و دوستدار حمل‌ونقل عمومی واضح است [13][6]
[19][34].
وضع قوانین: مقررات برای ساخت‌وساز سبزتر
برای مدیریت اثرات جانبی زیست‌محیطی بخش ساخت‌وساز پررونق خود، دبی و امارات متحده عربی به چارچوب محکمی از قوانین زیست‌محیطی و کدهای ساختمانی متکی هستند 
[1]
[42]
[39]. نهادهایی مانند وزارت فدرال تغییرات اقلیمی و محیط زیست (MOCCAE) و شهرداری دبی (Dubai Municipality) بر این امر نظارت دارند [1][19]
[37]. سنگ بنای این امر، قانون فدرال شماره 24 سال 1999 است که ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (Environmental Impact Assessments - EIAs) را برای پروژه‌های بزرگ الزامی می‌کند [1][42]. قبل از شروع ساخت‌وساز، توسعه‌دهندگان باید EIAهای دقیقی را ارائه دهند که اثرات بالقوه بر هوا، آب، خاک، حیات وحش، سر و صدا و زباله را تجزیه و تحلیل می‌کند، به همراه برنامه‌هایی برای کاهش آن‌ها [1]
[21][15]. این فرآیند تضمین می‌کند که عوامل زیست‌محیطی از همان مرحله برنامه‌ریزی در نظر گرفته می‌شوند [21]
[29]. عدم رعایت می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین یا حتی تعلیق پروژه شود [1].
یک تغییردهنده واقعی بازی، سیستم رتبه‌بندی ساختمان سبز السعفات (Al Sa'fat Green Building Rating System) بوده است که توسط شهرداری دبی ارائه شده و برای تمام ساختمان‌های جدید اجباری شده است [1]
[38]
[36]. آن را به عنوان یک چک‌لیست پایداری برای ساخت‌وساز در نظر بگیر. هدف اصلی آن کاهش شدید اثرات زیست‌محیطی ساختمان‌ها از طریق استانداردهایی برای بهره‌وری انرژی و آب، مواد پایدار، مدیریت پسماند و کیفیت هوای سالم داخلی است 
[8][38][36]
[28]. هر ساختمان جدید باید الزامات 'سعفه نقره‌ای' (Silver Sa'fa) را برآورده کند که اکنون بخشی از کد استاندارد ساختمان دبی است [38]
[14]. این یک خط پایه سبز اجباری در سراسر شهر ایجاد می‌کند [14]. برای کسانی که اهداف بالاتری دارند، سطوح اختیاری سعفه طلایی (Gold Sa'fa) و پلاتینیوم (Platinum Sa'fa) نیازمند گواهی‌نامه‌های سبز سختگیرانه‌تری هستند [38][14].
السعفات دقیقاً چه الزاماتی دارد؟ مواردی مانند عایق‌بندی بهتر ساختمان، تهویه مطبوع با راندمان بالا، بازیابی انرژی از سیستم‌های تهویه، تجهیزات صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده از مواد پایدار و محلی، بازیافت زباله‌های ساختمانی، هوای داخلی بهتر و تشویق به استفاده از پنل‌های خورشیدی [1][8]
[4][36][37]. و آیا کار می‌کند؟ حتماً. برآوردها صرفه‌جویی قابل توجهی در انرژی را نشان می‌دهند – حدود 19 درصد برای ساختمان‌های دارای سعفه نقره‌ای – و کاهش چشمگیر CO2، که تا اواخر سال 2023 به حدود 2.28 میلیون تن متریک رسیده است [14]. تا اواسط سال 2023، بیش از 72000 ساختمان مشخصات سبز را برآورده کرده‌اند [14]. برخی مطالعات حتی صرفه‌جویی بالقوه‌ای بیش از 100 میلیارد دلار طی 25 سال را به لطف این استانداردها نشان می‌دهند 
[22]. در حالی که برخی تحلیل‌ها به زمینه‌هایی برای بهبود اشاره می‌کنند، مانند تقویت بالقوه قوانین بهره‌وری آب، تأثیر آن غیرقابل انکار است [22].
فراتر از السعفات، قوانین دیگری به مسائل خاص می‌پردازند. مقررات سختگیرانه‌ای بر مدیریت پسماند ساختمانی حاکم است که نیازمند برنامه‌های مدیریت پسماند و دفع مناسب است، با تمرکز فزاینده بر تفکیک و بازیافت [1][4][15]. آلودگی هوا و صوتی ناشی از سایت‌ها نیز از طریق اقداماتی مانند کنترل گرد و غبار و تجهیزات کم‌صداتر کنترل می‌شود [1][4]. صرفه‌جویی در مصرف آب از طریق فناوری کارآمد و پیشگیری از آلودگی، از جمله سیستم‌های مدیریت اجباری آب‌های سطحی، ترویج می‌شود [1][15][4]. همچنین فشاری برای استفاده از مصالح ساختمانی پایدار، بازیافتی و با منبع محلی وجود دارد [8][4][14]. اجرای این قوانین عمدتاً بر عهده شهرداری دبی است که از مجوزها و بازرسی‌ها برای اطمینان از انطباق استفاده می‌کند و سعفه نقره‌ای اجباری را به ابزاری قدرتمند برای ساخت‌وساز سبزتر تبدیل می‌کند [19][37]
[20][4][14]
[25].
مشارکت برای پایداری: نقش مشارکت‌های عمومی-خصوصی (PPPs)
دبی می‌داند که ساختن آینده‌ای پایدار نیازمند سرمایه‌گذاری و تخصص عظیمی است، اغلب بیش از آنچه بخش دولتی به تنهایی بتواند فراهم کند. اینجاست که مشارکت‌های عمومی-خصوصی (Public-Private Partnerships - PPPs) وارد می‌شوند 
[3]
[9]
[35]. دبی با همکاری با شرکت‌های خصوصی، از سرمایه، نوآوری و دانش عملیاتی آن‌ها برای اجرای پروژه‌های زیرساختی پایدار و بلندپروازانه استفاده می‌کند [3][9]. شهرداری دبی، به‌ویژه، PPPها را برای طرح‌های کلیدی زیست‌محیطی پذیرفته است 
[12]
[5].
مدیریت پسماند یک نمونه بارز است. به مرکز مدیریت پسماند دبی (Dubai Waste Management Centre - DWMC) در ورسان (Warsan) نگاه کن [12]
[10]
[26]. این فقط یک تأسیسات معمولی نیست؛ بلکه یکی از بزرگترین نیروگاه‌های تبدیل پسماند به انرژی در جهان است که از طریق یک PPP 35 ساله با مشارکت شهرداری دبی، دبی هلدینگ (Dubai Holding) و شرکای بین‌المللی ساخته شده است [10][35][26]. این مرکز برای پردازش سالانه نزدیک به 2 میلیون تن پسماند شهری طراحی شده است، که به طور چشمگیری نیاز به دفن زباله را کاهش می‌دهد و در عین حال حدود 200-215 مگاوات ساعت انرژی پاک برای شبکه تولید می‌کند [10][35]
[27][26]. این پروژه سنگ بنای جاه‌طلبی‌های اقتصاد چرخشی دبی است [10][35]. PPPهای بیشتری برای پسماند برنامه‌ریزی شده‌اند که بازیافت، تصفیه پسماند آلی و مدیریت پسماند خطرناک را پوشش می‌دهند [12]
[7].
زیرساخت‌های آب و فاضلاب یکی دیگر از حوزه‌های اصلی برای PPPها است [5]. پروژه عظیم تونل فاضلاب عمیق دبی، با برآورد 25 میلیارد درهم، با هدف ایجاد یک سیستم فاضلاب فوق‌العاده کارآمد و مبتنی بر جاذبه طراحی شده است که 100 سال دوام بیاورد، با استفاده از مدل PPP طراحی، ساخت، تأمین مالی، بهره‌برداری و نگهداری (Design, Build, Finance, Operate, Maintain - DBFOM) [12][5]
[40]. به طور مشابه، توسعه تصفیه‌خانه فاضلاب جبل علی (Jebel Ali Sewage Treatment Plant) و پروژه آب حتا (Hatta water project) از طریق PPPها در حال اجرا هستند و ظرفیت تصفیه و بازیافت آب را افزایش می‌دهند [12][5][10]. و انرژی‌های تجدیدپذیر را فراموش نکنیم – پارک خورشیدی نمادین محمد بن راشد آل مکتوم (Mohammed bin Rashid Al Maktoum Solar Park) یک پروژه شاخص PPP است که استراتژی انرژی پاک دبی را پیش می‌برد [3][26][40]. اگرچه با جزئیات کمتر، مفهوم PPP همچنین برای تأمین مالی سایر زیرساخت‌های سبز، که به طور بالقوه شامل فضاهای سبز یا سرمایش منطقه‌ای در پروژه‌های توسعه‌ای می‌شود، کاربرد دارد [9][34]. این مشارکت‌ها حیاتی هستند و دبی را قادر می‌سازند تا پروژه‌های بزرگ مقیاس مورد نیاز برای چشم‌انداز پایدار خود را تأمین مالی و اجرا کند [3][27][9][5][10].
درس‌های آموخته‌شده و آینده پایدار دبی
داستان رشد باورنکردنی دبی بدون فراز و نشیب‌های یادگیری، به‌ویژه در مورد محیط زیست، نبوده است [40]
[16]
[17]. مراحل گذشته توسعه سریع، که اغلب با گسترش بی‌رویه و مصرف بالای منابع (به آب و انرژی برای سرمایش فکر کن!) مشخص می‌شد، چالش‌هایی مانند مدیریت پسماند، کمبود آب، تقاضای انرژی، کیفیت هوا و حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی را برجسته کرد [42][39][8][4][16][28][29]. دبی از این موضوع چه درس‌هایی آموخته است؟
اولاً، برنامه‌ریزی فعال و یکپارچه ضروری است [33][34][16]. تغییر به سمت طرح‌های جامع مانند طرح جامع شهری دبی 2040 نشان‌دهنده دور شدن از واکنش به مشکلات به سمت گنجاندن پایداری از همان ابتدا، هماهنگ کردن رشد جمعیت، زیرساخت‌ها، کاربری زمین، فضاهای سبز و حمل‌ونقل است [17]
[41]. ثانیاً، مقررات باید قدرت اجرایی داشته باشند [1][38][14]. اجباری کردن استانداردهای ساختمان سبز مانند السعفات، یک خط پایه حیاتی ایجاد می‌کند و ثابت می‌کند که اقدامات داوطلبانه همیشه کافی نیستند [14]. اجرای مداوم برای مؤثر بودن این قوانین کلیدی است [14][25]. ثالثاً، بهره‌وری منابع در یک منطقه خشک غیرقابل مذاکره است [8][40]. تلاش برای ساختمان‌های کم‌مصرف انرژی، صرفه‌جویی در مصرف آب، سرمایش منطقه‌ای و بازیافت آب حیاتی است [8][36][15]
[31]. رابعاً، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها باید با اهداف سبز همسو باشد – به حمل‌ونقل عمومی، انرژی‌های تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ مانند پارک خورشیدی MBR (MBR Solar Park)، و تأسیسات مدرن پسماند و آب، که اغلب از طریق PPPها ساخته می‌شوند، فکر کن [3][5][10][41]. در نهایت، درک فزاینده‌ای وجود دارد که توسعه باید با حفظ طبیعت متعادل شود، که در اهداف طرح 2040 برای ذخایر طبیعی و دو برابر کردن فضاهای سبز منعکس شده است [33][34][18].
با نگاه به آینده، دبی در حال دوچندان کردن تلاش‌های خود برای ایجاد تعادل بین جاه‌طلبی‌های رشد خود (پیش‌بینی 5.8 میلیون نفر جمعیت تا سال 2040 [41][24]) و اهداف پایدار قوی است [40]
[30][16]. این به معنای تحقق کامل چشم‌انداز طرح دبی 2040 برای جوامع متراکم، مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی و سبز است [34][13][2][23]. این شامل پیگیری تهاجمی استراتژی انرژی پاک 2050 (Clean Energy Strategy 2050)، با هدف 75 درصد انرژی پاک و صرفه‌جویی قابل توجه در انرژی است [40]
[32][28][39][14]. تمرکز عمده بر اقتصاد چرخشی خواهد بود – کاهش پسماند، افزایش بازیافت (از جمله مصالح ساختمانی) و استفاده از تبدیل پسماند به انرژی برای به حداقل رساندن وابستگی به دفن زباله [12][10][14][17]. فناوری شهر هوشمند نقش بزرگتری در مدیریت کارآمد منابع ایفا خواهد کرد [3][32][16]. PPPها برای تأمین مالی زیرساخت‌های پایدار همچنان حیاتی خواهند بود [3][5][9]. و سازگاری با خطرات تغییرات اقلیمی به طور فزاینده‌ای بخشی از برنامه است [28][42]. هدف دبی روشن است: تبدیل شدن به یک معیار جهانی برای زندگی شهری پایدار [40][14][17]. دستیابی به این هدف نیازمند تعهد مداوم، نوآوری، همکاری و عبور از تنش ذاتی بین رشد و حفاظت از محیط زیست است [40][13][16][17].
رایگان امتحان کنید