صحنه آموزش و پرورش دبی واقعاً منحصر به فرد است – ترکیبی پرجنبوجوش که در آن بیش از ۹۰٪ دانشآموزان در مدارس خصوصی تحصیل میکنند[۲۵]. چشماندازی را تصور کن که مملو از مؤسساتی است که ۱۷ برنامه درسی بینالمللی مختلف و حیرتانگیز را ارائه میده دهند[۲۵]. این تنوع برای انتخاب فوقالعاده است، اما صادقانه بگویم، یک سؤال بزرگ را به همراه دارد: چطور میتوانی اطمینان حاصل کنی که هر کودک، صرف نظر از مدرسهای که میرود، آموزش با کیفیت بالا و یکنواختی دریافت میکند[۵][۱۸]؟ این چالش اصلی است. سازمان دانش و توسعه انسانی (KHDA) بازیگر اصلی است که وظیفه نظارت بر این سیستم پیچیده را بر عهده دارد[۱][۷][۳۱]. این مقاله به بررسی چگونگی مقابله دبی با کیفیت آموزش، موانع موجود و تلاشهایی که برای تضمین استانداردها در همه جا انجام میشود، میپردازد.
KHDA و DSIB: دبی چگونه کیفیت مدارس را میسنجد
خب، دبی چطور کیفیت مدارس را زیر نظر دارد؟ سازمان دانش و توسعه انسانی (KHDA) تنظیمکننده اصلی مدارس خصوصی از مهدکودک تا پایه دوازدهم (K-12) است[۱]. آنها را مثل نگهبانان استانداردهای آموزشی در نظر بگیر. در داخل KHDA، دفتر بازرسی مدارس دبی (DSIB) کار حیاتی بازرسیهای منظم و دقیق مدارس را انجام میدهد[۱][۲۲]. اینها فقط بررسیهای سریع نیستند؛ بلکه ارزیابیهای دقیقی هستند که همه چیز را از پیشرفت و موفقیت دانشآموزان گرفته تا کیفیت تدریس و نحوه ارائه برنامه درسی بررسی میکنند[۱][۱۶]. آنها همچنین رفاه دانشآموزان، ایمنی، اثربخشی رهبری و حتی میزان مشارکت والدین را ارزیابی میکنند[۱][۱۶].
بر اساس این بازرسیها، مدارس یک رتبه دریافت میکنند: ممتاز، خیلی خوب، خوب، قابل قبول یا ضعیف[۱۹][۶]. معیار چیست؟ «خوب» حداقل استاندارد قابل قبولی در نظر گرفته میشود که همه باید برای رسیدن به آن تلاش کنند[۸]. نکته عالی، شفافیت است – این گزارشهای بازرسی دقیق به صورت آنلاین منتشر میشوند، بنابراین والدین میتوانند دقیقاً ببینند که یک مدرسه چگونه عمل میکند[۱][۳۱]. به نظر میرسد این سیستم کارآمد است؛ مدارس خصوصی دبی به لطف پاسخگویی ناشی از این بازرسیها، پیشرفت مداومی در آزمونهای بینالمللی مانند PISA و TIMSS نشان دادهاند[۲۲]. KHDA حتی بررسیهای داخلی خود را دارد تا اطمینان حاصل کند که خود بازرسان نیز سازگار و منصف هستند[۳۱][۱۷].
معمای یکپارچگی: موانع کلیدی برای کیفیت
اطمینان از اینکه هر مدرسهای آموزش درجه یک ارائه میدهد، کار سادهای نیست، به خصوص در دبی. عوامل متعددی حفظ یکپارچگی را به یک چالش واقعی تبدیل میکنند. بیا برخی از موانع اصلی را که تنظیمکنندهها و مدارس با آن روبرو هستند، بررسی کنیم.
پیمایش در تنوع برنامههای درسی
وجود ۱۷ برنامه درسی مختلف یک جاذبه بزرگ است که انتخاب باورنکردنی را به خانوادهها ارائه میدهد[۲۵]. با این حال، از دیدگاه تضمین کیفیت، این موضوع پیچیده است. چطور میتوانی نتایج یک مدرسه با برنامه درسی بریتانیایی را با یک مدرسه آمریکایی، IB یا هندی مقایسه کنی[۲۴]؟ بازرسیهای KHDA چگونگی پیادهسازی و تطبیق برنامه درسی منتخب هر مدرسه را ارزیابی میکنند[۱۶]، اما تفاوتهای اساسی بین سیستمها به این معنی است که تفاوت در رویکرد و نتایج تقریباً اجتنابناپذیر است[۲۴]. این یک عمل موازنه دائمی برای اطمینان از ارزیابی منصفانه در میان چنین فلسفههای آموزشی متنوعی است.
تفاوت در عملکرد مدارس
نتایج بازرسی به وضوح طیف گستردهای از کیفیت را نشان میدهد[۱۹]. در حالی که بسیاری از مدارس رتبههای «خوب» یا بهتر را کسب میکنند و روند کلی مثبت است، هنوز شکافی بین مدارس برتر و آنهایی که رتبه «قابل قبول» یا «ضعیف» دارند، وجود دارد[۱۹][۲۲]. جالب اینجاست که دادههای KHDA نشان میدهد که شهریههای بالاتر به طور خودکار رتبه بالاتر را تضمین نمیکنند؛ برخی مدارس مقرونبهصرفهتر در واقع به رتبههای «ممتاز» یا «خیلی خوب» دست مییابند[۲۴]. با این حال، پیدا کردن آن مدارس با رتبه بالا در محدوده شهریه متوسط (حدود ۳۰٬۰۰۰ تا ۵۰٬۰۰۰ درهم) میتواند دشوار باشد، زیرا بسیاری از آنها شهریههای گزافی دریافت میکنند[۱۲]. این نابرابری به این معنی است که کیفیت یکپارچه در همه جا تضمین نمیشود، صرف نظر از اینکه والدین چقدر پرداخت میکنند[۲۴][۱۸].
کیفیت و جابجایی معلمان
بیا در مورد معلمان صحبت کنیم – قلب هر مدرسهای. استخدام و حفظ مربیان بسیار ماهر یک چالش قابل توجه است، به خصوص با رشد سریع بخش آموزش دبی[۱۲][۱۱][۳۰]. بسیاری از معلمان مهاجر هستند و نرخ بالای جابجایی رایج است، که میتواند تداوم یادگیری را مختل کرده و حفظ آموزش یکپارچه را دشوارتر کند[۱۸][۱۱]. اطمینان از اینکه هر معلم، در هر مدرسه و برنامه درسی، مهارتها و پشتیبانی مناسب را دارد، حیاتی اما دشوار است[۱۱]. نگرانیها در مورد رفاه و حجم کاری معلمان نیز در حفظ آنها نقش دارد[۳۰]. KHDA این موضوع را تشخیص داده و بر صدور مجوز معلم و توسعه حرفهای به عنوان بخشهای کلیدی استراتژی کیفیت خود تمرکز کرده است[۱].
تضمین کیفیت در آموزش عالی: نگاهی کوتاه
تمرکز بر کیفیت به مدارس K-12 ختم نمیشود. صحنه آموزش عالی دبی، با بیش از ۶۰ مؤسسه، نیز بررسیهای کیفی قوی دارد[۲]. این یک سیستم تا حدی دوگانه است. کمیسیون اعتباربخشی دانشگاهی (CAA)، تحت نظارت وزارت آموزش امارات متحده عربی، نهاد فدرالی است که به مؤسسات مجوز میدهد و برنامهها را در سراسر امارات متحده عربی اعتباربخشی میکند، و اطمینان حاصل میکند که آنها استانداردهای سختگیرانهای را برای هیئت علمی، برنامه درسی، تحقیق و امکانات رعایت میکنند[۱][۹][۲۳][۲۸][۱۵]. سپس، برای دانشگاههای واقع در مناطق آزاد دبی، KHDA با هیئت بینالمللی تضمین کیفیت دانشگاهی خود (UQAIB) وارد عمل میشود[۲۳]. UQAIB تأیید میکند که برنامههای ارائه شده توسط پردیسهای شعب بینالمللی در دبی با کیفیت و استانداردهای پردیسهای اصلی آنها مطابقت دارد[۲۳]. این امر برای حفظ یکپارچگی بسیار مهم است، به خصوص با توجه به اینکه بسیاری از دانشگاههای جهانی در اینجا شعبه تأسیس میکنند[۲][۲۳].
تأثیر متقابل: چگونه مقرونبهصرفه بودن و دسترسی بر کیفیت تأثیر میگذارند
واقعاً نمیتوانی در مورد کیفیت آموزش صحبت کنی بدون اینکه مقرونبهصرفه بودن و دسترسی را در نظر بگیری – اینها عمیقاً در هم تنیدهاند. هزینه بالای تحصیل در مدارس خصوصی در دبی یک عامل اصلی برای بسیاری از خانوادهها است[۵][۱۴]. وقتی مدارس با رتبه بالا با برچسبهای قیمت سنگین همراه هستند، به ناچار دسترسی خانوادههایی با بودجههای محدودتر را محدود میکند[۵][۱۲]. این امر نگرانیهایی را در مورد عدالت ایجاد میکند – اطمینان از اینکه آموزش با کیفیت بالا فقط برای کسانی که میتوانند بالاترین شهریهها را بپردازند، محفوظ نیست[۵]. در حالی که مدارس مقرونبهصرفهتری وجود دارند، چالش این است که اطمینان حاصل شود آنها به طور مداوم کیفیتی قابل مقایسه با گزینههای گرانتر ارائه میدهند[۱۲][۲۷]. علاوه بر این، تضمین کیفیت و دسترسی برای دانشآموزان مصمم (افراد با نیازهای آموزشی ویژه) نیازمند منابع اختصاصی و شیوههای فراگیر است، که لایه دیگری به پازل کیفیت اضافه میکند[۲۰][۱۰][۲۹]. تضمین کیفیت واقعی باید در نظر بگیرد که آیا آموزش عالی واقعاً برای همه اقشار جامعه قابل دسترسی است یا خیر[۱][۵].
استراتژی KHDA: ایجاد توازن بین مقررات و بهبود
خب، برای مقابله مستقیم با این چالشها چه اقداماتی انجام میشود؟ KHDA چندین استراتژی را به کار میگیرد، با هدف ایجاد توازن بین تنظیمگری بخش و تقویت بهبود مستمر[۱۹][۷][۸]. یک ابزار کلیدی، چارچوب شهریه مدارس است[۱۹][۲۱][۷]. هدف آن دوگانه است: محافظت از والدین در برابر افزایش ناگهانی و شدید شهریه، در حالی که به مدارس اجازه میدهد تا از نظر مالی فضای کافی برای سرمایهگذاری در آموزش با کیفیت و امکانات داشته باشند[۱۹][۷][۸]. چگونه کار میکند؟ افزایش مجاز شهریه به شاخص سالانه هزینه آموزش (ECI) مرتبط است که تغییرات هزینههای عملیاتی را منعکس میکند[۱۹][۷][۴]. نکته مهم این است که حداکثر افزایشی که یک مدرسه میتواند درخواست کند، مستقیماً به آخرین رتبه بازرسی DSIB آن بستگی دارد[۱۹][۴][۱۳]. مدارسی که رتبه خود را حفظ میکنند میتوانند شهریهها را به طور متوسط (تا سقف ECI) افزایش دهند، در حالی که آنهایی که رتبه خود را بهبود میبخشند ممکن است واجد شرایط افزایشهای کمی بالاتر باشند[۱۹][۴][۳][۲۶]. مدارسی که رتبهشان کاهش مییابد اصلاً نمیتوانند شهریه را افزایش دهند[۱۹][۴][۳]. شفافیت نیز کلیدی است، با «برگههای اطلاعات شهریه مدارس» اجباری که تمام هزینهها را از قبل به تفصیل شرح میدهند[۲۱].
فراتر از شهریهها، KHDA از طرق دیگری نیز برای ارتقای کیفیت تلاش میکند. چارچوب سیاست آموزش فراگیر دبی (DIEPF) مدارس را ملزم میکند تا از دانشآموزان مصمم به طور مؤثر حمایت کنند[۲۰][۱۰][۲۹]. دادههای بازرسی و نتایج آزمونهای بینالمللی مانند PISA و TIMSS برای شناسایی حوزههای نیازمند بهبود در سراسر سیستم استفاده میشوند[۱][۲۲][۱۶]. KHDA همچنین مدارس را به طور فعال به همکاری و به اشتراک گذاشتن بهترین شیوهها تشویق میکند و از تنوع بخش برای ارتقای جمعی استانداردها بهره میبرد[۲۵]. این یک رویکرد چندجانبه است که بر تحقق آموزش با کیفیت برای دانشآموزان بیشتر در دبی تمرکز دارد.