دبی فقط یک کلانشهر پر زرق و برق نیست؛ بلکه یک قطب قدرتمند در تجارت جهانی غذاست و به عنوان دروازهای حیاتی برای منطقه خاورمیانه، آفریقا و جنوب آسیا (MEASA) عمل میکنه . با توجه به اینکه امارات متحده عربی 80 تا 90 درصد غذای خودش رو وارد میکنه، زیرساختهای قوی و مقررات شفاف ضروری هستن . این راهنما اینجاست تا پیچیدگیها رو کنار بزنه و مسیر روشنی رو برای کسبوکارهایی که به دنبال واردات یا صادرات مواد غذایی از طریق این مرکز پویا هستن، ارائه بده . ما به بازیگران کلیدی، مدارک لازم، هزینهها، استانداردهای کیفیت، قوانین حلال و جزئیات مهم برچسبگذاری میپردازیم. چه کسانی مسئول هستند؟ معرفی نهادهای نظارتی کلیدی
برای سر درآوردن از مقررات غذایی دبی، باید بدونی چه کسی تصمیمگیرنده نهایی هست. ترکیبی از مقامات فدرال و محلی در سطح امارت با هم کار میکنن . در سطح فدرال، وزارت تغییرات اقلیمی و محیط زیست (MOCCAE) استانداردهای اصلی ایمنی مواد غذایی رو تعیین میکنه، بر واردات نظارت داره و به عنوان نقطه تماس اصلی برای مسائل بهداشتی و بهداشت گیاهی (SPS) عمل میکنه . بعد از اون، وزارت صنعت و فناوری پیشرفته (MoIAT) هست که جایگزین ESMA شده؛ اونها مسئول استانداردهای ملی، ارزیابی انطباق (مثل ECAS)، چارچوب حیاتی حلال و مسائل مربوط به موانع فنی تجارت (TBT) هستن . با تمرکز بر دبی، شهرداری دبی (DM)، به ویژه اداره ایمنی مواد غذایی اون، نهاد اجرایی میدانی هست که قوانین رو اجرا میکنه، بازرسیها رو انجام میده، سیستم ضروری FIRS رو مدیریت میکنه و کد غذایی دبی (Dubai Food Code) رو به اجرا درمیاره . در نهایت، گمرک دبی (Dubai Customs) ترخیص واقعی کالاها در بنادر رو مدیریت میکنه . شروع کار: مجوزها و ثبت محصول
قبل از اینکه حتی به فکر ارسال بار باشی، چند پیشنیاز اساسی برای واردات مواد غذایی به دبی وجود داره. اول، کسبوکار تو به یک مجوز تجاری (Trade License) معتبر نیاز داره که توسط دپارتمان توسعه اقتصادی (DED) مربوطه صادر شده باشه . در کنار این، باید در MOCCAE ثبتنام کنی تا یک کد واردکننده (Importer Code) دریافت کنی . حالا، یک مرحله حیاتی وجود داره: هر تکتک قلم مواد غذایی که قصد واردات یا صادرات مجدد اون رو داری، حتی اندازههای مختلف بستهبندی یک محصول، باید قبل از رسیدن به دبی ثبت بشه . این ثبتنام به صورت آنلاین از طریق سیستم واردات و صادرات مجدد مواد غذایی (FIRS) شهرداری دبی انجام میشه . این مرحله رو نادیده نگیر؛ اجباریه . همچنین شایان ذکره که پورتال فدرال ZAD برای انطباق گستردهتر با قوانین غذایی امارات وجود داره . انجام این ثبتنامها از ابتدا، کلید یک فرآیند روان هست. ردپای کاغذی: اسناد ضروری برای ترخیص گمرکی
صادقانه بگم، درست انجام دادن کارهای اداری و مدارک، نصف راه واردات مواد غذایی به دبی هست . دقت و کامل بودن مدارک غیرقابل مذاکرهست . معمولاً به مجموعهای از اسناد اصلی برای ترخیص گمرکی نیاز داری . این شامل یک فاکتور تجاری (Commercial Invoice) با جزئیات کالا و ارزش، یک لیست بستهبندی (Packing List) دقیق (شامل وزنها و کدهای HS) و سند حمل، یعنی بارنامه دریایی (Bill of Lading) (برای حمل دریایی) یا بارنامه هوایی (Air Waybill) (برای حمل هوایی) میشه . همچنین به یک گواهی مبدأ (Certificate of Origin) نیاز داری که توسط اتاق بازرگانی کشور صادرکننده تأیید شده باشه . نکته بسیار مهم، ارائه اصل گواهی بهداشت (Health Certificate) از سازمان دولتی مربوطه در کشور مبدأ هست که تأیید کنه غذا برای مصرف انسان مناسبه . برای محصولات گوشتی و مرغ، اصل گواهی حلال (Halal Certificate) الزامیه، و نکته جالب اینجاست: این گواهی باید توسط یک سازمان اسلامی که به طور خاص توسط مقامات امارات (MoIAT/ESMA) در کشور مبدأ تأیید شده، صادر بشه . برای محصولات گیاهی مانند غلات یا سبزیجات، به گواهی بهداشت گیاهی (Phytosanitary Certificate) نیاز هست . بسته به محصول یا مبدأ، ممکنه به گواهیهای اضافی مانند گواهی عدم وجود GMO، گواهی ارگانیک یا گواهیهای بهداشتی خاص در مورد سطح دیوکسین یا آفتکشها هم نیاز داشته باشی . یک نکته حیاتی: عدم ارائه اصل گواهیهای بهداشت و حلال صحیح میتونه منجر به توقیف محموله یا حتی صادرات مجدد اون به هزینه خودت بشه . اطمینان حاصل کن که تمام اسناد به زبان انگلیسی هستن یا ترجمه رسمی دارن . هزینهها و رویهها: تعرفهها، عوارض و گمرک
بیا در مورد پول و فرآیند صحبت کنیم. امارات متحده عربی در چارچوب تعرفه خارجی مشترک شورای همکاری خلیج فارس (GCC) فعالیت میکنه . برای اکثر اقلام غذایی، این به معنای عوارض گمرکی استاندارد 5% هست که بر اساس ارزش CIF (هزینه، بیمه و کرایه حمل) محاسبه میشه . با این حال، خبر خوب اینه که بسیاری از اقلام غذایی ضروری، مانند میوهها و سبزیجات تازه، برخی گوشتها، ماهی و غلات، اغلب از این عوارض معاف هستن . مالیات بر ارزش افزوده (VAT) 5% هم ممکنه در هنگام واردات اعمال بشه، اگرچه کسبوکارهای ثبتشده اغلب میتونن این پرداخت رو به تعویق بندازن . اگه از مناطق آزاد دبی برای صادرات مجدد استفاده میکنی، اغلب میتونی از مزیت ترانزیت بدون عوارض گمرکی بهرهمند بشی که یک مزیت بزرگ محسوب میشه . خود فرآیند گمرکی شامل ارائه تمام مدارک، بررسیهای احتمالی ارزش اظهار شده توسط گمرک دبی و در نهایت، بازرسی توسط مقامات شهرداری دبی درست در بندر ورودی هست . دستیابی به استانداردها: کنترل کیفیت و استانداردهای ایمنی مواد غذایی
امارات متحده عربی ایمنی مواد غذایی رو بسیار جدی میگیره و تحت قانون فدرال شماره 10 سال 2015 در مورد ایمنی مواد غذایی عمل میکنه . این استانداردهای سختگیرانه به صورت فدرال توسط MOCCAE نظارت میشن و با معیارهای بینالمللی مانند Codex Alimentarius همسو هستن . در دبی، شهرداری این استانداردها رو از طریق کد غذایی دبی (Dubai Food Code) دقیق خودش اجرا میکنه که الزامات خاصی رو برای مراکز غذایی مشخص میکنه . سنگ بنای انطباق، اجرای اجباری سیستمهای مبتنی بر HACCP (تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی) برای اکثر کسبوکارهای غذایی، از جمله رستورانها، کارخانهها و کترینگهاست . HACCP شامل شناسایی خطرات بالقوه، ایجاد نقاط کنترل بحرانی (CCPs) برای مدیریت اونها، تعیین محدودیتها، رویههای نظارت، تعریف اقدامات اصلاحی و نگهداری سوابق دقیق هست . در حالی که HACCP اغلب حداقل الزام هست، دستیابی به گواهینامه ISO 22000، که یک استاندارد گستردهتر برای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذاییه، به عنوان یک معیار بالاتر شناخته میشه . علاوه بر این، مراکز غذایی در دبی عموماً به یک فرد مسئول (PIC) گواهیشده نیاز دارن که آموزش اجباری ایمنی مواد غذایی رو گذرونده باشه . گواهی حلال: یک الزام غیرقابل مذاکره
برای کسبوکارهایی که با گوشت، مرغ یا هر محصول حاوی مشتقات حیوانی سروکار دارن (مگر اینکه به وضوح برچسب گوشت خوک داشته باشه که قوانین حمل و نقل خاص خودش رو داره)، گواهی حلال فقط توصیه نمیشه؛ بلکه اجباریه . جزئیات حیاتی اینه که گواهی حلال باید از یک سازمان اسلامی در کشور مبدأ صادر بشه که به طور رسمی توسط مقامات امارات، به ویژه MoIAT (قبلاً ESMA)، به رسمیت شناخته شده و تأیید شده باشه . MoIAT لیستی از این نهادهای بینالمللی تأیید شده رو نگهداری میکنه، بنابراین بررسی صحت اونها کلیدیه . این گواهی، انطباق با قوانین رژیم غذایی اسلامی، از جمله روشهای ذبح که در استانداردهایی مانند ESMA UAE.S/GSO 993 مشخص شده، رو تأیید میکنه . محصولات دارای گواهی مناسب باید لوگوی حلال تأیید شده رو هم روی بستهبندی خودشون نمایش بدن . اشتباه در این مورد میتونه محموله شما رو متوقف کنه. درست انجام دادن برچسبگذاری: قوانین بستهبندی و برچسبگذاری
قدرت یک برچسب در دبی رو دستکم نگیر – درست انجام دادنش برای انطباق با مقررات و جلب اعتماد مصرفکننده حیاتیه . مقررات عمدتاً بر اساس استانداردهای GSO، مانند استاندارد کلیدی GSO 9 برای مواد غذایی بستهبندی شده، هستن . الزام مطلق، وجود زبان عربی روی برچسبه؛ در حالی که برچسبهای دوزبانه عربی/انگلیسی بسیار رایج و پذیرفته شده هستن، اطلاعات به زبان عربی اجباریه . استفاده از برچسبهای چسبی برای زبان عربی تحت شرایط خاصی مجازه، مانند چسباندن اونها قبل از صادرات و اطمینان از اینکه اطلاعات اجباری اصلی رو نمیپوشونن . اطلاعات کلیدی مورد نیاز شامل نام محصول و برند، لیست کامل مواد تشکیلدهنده (به ترتیب نزولی وزن، با مشخص کردن منشأ چربیها و لیست افزودنیها/شمارههای E)، محتوای خالص به واحدهای متریک، کشور مبدأ، جزئیات تولیدکننده/واردکننده و تاریخهای تولید و انقضای واضح هست . این تاریخها باید مستقیماً روی بستهبندی چاپ بشن، نه فقط روی یک برچسب، و اغلب، محصولات باید بیش از 50% از عمر مفید خودشون رو در زمان ورود داشته باشن . دستورالعملهای نگهداری/استفاده، شماره لات برای قابلیت ردیابی، اطلاعات تغذیهای (طبق GSO 2233) و اعلام اجباری آلرژنهای رایج (مانند گلوتن، آجیل، شیر، سویا و غیره) نیز مورد نیازه . موارد خاص هم نیاز به توجه دارن: گوشت خوک باید به وضوح در پنل اصلی اعلام بشه، محصولات دارای گواهی حلال به لوگو نیاز دارن، ادعاهای ارگانیک یا GMO نیاز به گواهی دارن و حتی غذای حیوانات خانگی هم قوانین خاص خودش رو داره . در نهایت، خود مواد بستهبندی باید با استانداردهای مواد در تماس با غذا (FCM) مطابقت داشته باشن . اجرا: بازرسیها، آزمایشها و جریمهها
انطباق با مقررات اختیاری نیست؛ شهرداری دبی به طور فعال مقررات رو از طریق بازرسی در بنادر و داخل بازار اجرا میکنه . بازرسان اسناد، برچسبها، عمر مفید، دمای نگهداری رو بررسی میکنن و بر اساس ارزیابی ریسک، نمونههایی رو برای آزمایش آزمایشگاهی برمیدارن . اگه مشکلی وجود داشته باشه چی میشه؟ محمولههای غیرمنطبق میتونن با رد شدن، توقیف، صادرات مجدد به کشور مبدأ یا حتی نابودی مواجه بشن، که همه اینها معمولاً به هزینه واردکننده هست . فراتر از خود محموله، تخلفات تحت قانون فدرال شماره 10 سال 2015 مجازاتهای سنگینی در پی داره . تجارت مواد غذایی مضر یا تقلبی میتونه منجر به جریمههای قابل توجه (بالقوه تا 2 میلیون درهم AED) و حبس بشه . معامله گوشت خوک یا الکل بدون مجوز، یا استفاده از برچسبهای نادرست/گمراهکننده نیز جریمههای سنگین و حبس احتمالی رو به دنبال داره . در موارد جدی، مقامات این اختیار رو دارن که دستور تعطیلی موقت یا دائم مراکز غذایی غیرمنطبق رو صادر کنن . پیام روشنه: قوانین رو رعایت کن.