Od pustyni do morza: Sportowy świt dawnego Dubaju
8 maja 2025
Kopiuj link
Źródła
38
Pokaż źródła w tekście
Novotel-dubai-world-trade-centre
Bookmybooking
Forevertourism
Focus Hidubai
Travelsaga
Twocontinents
Dxboffplan
Arabianbusiness
Experience
Archive Aramcoworld
Dxbnewsnetwork
Dxbnewsnetwork
Uaestories
Uw360
Qatarmarine
Mexicohistorico
Agulhasocean
Gradesfixer
Khaleejtimes
Travelsaga
Resources Enwwf
Propertyfinder
Dubaiasitusedtobe
Magnumphotos
Dubaiexiles
En Wikipedia
Magzoid
Artsandculture Google
Landsurvival
En Wikipedia
Nla
Britannica
En Wikipedia
Alwaslsc
Faris7b Weebly
En Wikipedia
Aithor
Astrosafe
Wyobraź sobie Dubaj przed erą strzelistych wieżowców i ruchliwych autostrad. Krajobraz zdominowany przez bezkresne piaski pustyni i lśniące wody Zatoki Arabskiej 
[13]
[19]. Taka była rzeczywistość epoki Państw Traktatowych, na długo przed powstaniem Zjednoczonych Emiratów Arabskich w 1971 roku 
[28]
[33]. Życie było wtedy prostsze, głęboko związane z otoczeniem, a społeczności polegały na zasobach pustyni i bogactwach morza [13][19]. Dubai Creek nie była tylko drogą wodną; była sercem społeczności, centrum rybołówstwa, poławiania pereł i handlu 
[11]. W tym środowisku aktywność fizyczna nie była jedynie „sportem”, jaki znamy dzisiaj; były to niezbędne umiejętności wplecione w tkankę przetrwania, kultury i życia społecznego 
[3]
[7]
[2]. Ta era przyniosła również pierwsze subtelne oznaki wpływów zewnętrznych, szczególnie ze strony Brytyjczyków 
[24]
[29][33]. Przyjrzyjmy się unikalnemu krajobrazowi sportowemu Dubaju przed powstaniem ZEA, zagłębiając się w tradycje beduińskie, umiejętności morskie i wczesne pojawienie się sportów zachodnich.
Życie na piaskach: Tradycyjne sporty i gry beduińskie
Wymagające środowisko pustynne było tyglem, który ukształtował tradycyjny beduiński styl życia na terenach dzisiejszych ZEA [13][7]. Przetrwanie zależało od opanowania określonych umiejętności, zrozumienia surowego terenu i jak najlepszego wykorzystania ograniczonych zasobów [7][13]. Fascynujące jest, jak wiele tradycyjnych gier beduińskich wyewoluowało bezpośrednio z tych kluczowych technik przetrwania, stając się cennymi elementami ich dziedzictwa kulturowego i interakcji społecznych 
[4][7]. To nie były tylko gry; były to żywe tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie, szkolące młodych i jednoczące społeczności podczas uroczystości [3]. Uosabiały siłę, wiedzę i wartości Beduinów, łącząc ich z przeszłością [3].
Sokolnictwo (Al-Bayzarah)
Sokolnictwo, czyli Al-Bayzarah, jest być może najbardziej ikonicznym sportem tradycyjnym, którego korzenie sięgają wieków, a być może nawet 2000 lat [4]
[18]
[36]. Początkowo nie był to sport, lecz kluczowa metoda polowania stosowana przez Beduinów do zdobywania pożywienia w trudnym pustynnym krajobrazie [4]
[20][36]. Sokoły, cenione za niezwykły wzrok i szybkość, były fachowo szkolone do polowania na zdobycz taką jak hubara arabska i zające [4][36]. Historycznie sokolnicy chwytali ptaki wędrowne, oswajali je i skrupulatnie szkolili do polowań, co wymagało ogromnej cierpliwości, umiejętności i dyscypliny 
[6][18]. Poza zwykłym przetrwaniem, sokolnictwo stało się wysoce szanowaną praktyką, symbolizującą dumę, honor, odwagę i cierpliwość w kulturze arabskiej [4][20]. Głęboko zakorzeniło się w tożsamości plemiennej, stając się sposobem życia omawianym podczas wieczornych spotkań [36]. Fundamenty sokolnictwa jako kamienia węgielnego kultury zostały mocno ugruntowane na długo przed pojawieniem się nowoczesnych zawodów 
[32].
Wyścigi wielbłądów
Wielbłądy, legendarne „statki pustyni”, były absolutnie niezbędne dla egzystencji Beduinów przed 1971 rokiem [13][18]. Zapewniały transport, mleko, pożywienie, a nawet były symbolem bogactwa [13][18]. Biorąc pod uwagę ich centralną rolę, nie jest zaskakujące, że wyścigi wielbłądów stały się głównym sportem tradycyjnym [3][18]. W swoich początkach wyścigi często miały charakter nieformalny i odbywały się podczas specjalnych okazji, takich jak wesela, festiwale, czy wizyty szejków w społecznościach beduińskich [20][36]. Wydarzenia te były żywymi celebracjami ducha wspólnoty i tożsamości beduińskiej [3][20]. Przygotowanie wielbłąda wyścigowego było poważnym przedsięwzięciem, obejmującym specjalne diety i dedykowany trening, traktując te zwierzęta jak prawdziwych sportowców [18][36]. Chociaż dzisiejsze wyścigi na dużą skalę z udziałem robotów-dżokejów są nowoczesną ewolucją [3][36], tradycja wyścigów wielbłądów dla sportu i świętowania ma głębokie korzenie sięgające czasów przed powstaniem federacji [18][24].
Inne pustynne zajęcia
Sokolnikom często towarzyszyły saluki, jedna z najstarszych znanych ras psów [7][36]. Te szybkie i lojalne psy myśliwskie były szkolone przez plemiona pustynne do ścigania zwierzyny [7]. Saluki arabskie słynęły z zadziwiającej prędkości, osiągając do 65 km/h, wystarczająco szybko, by dogonić gazele [7]. Prawdopodobnie wyścigi saluki jako sport wyewoluowały z tych tradycyjnych praktyk łowieckich, honorując historyczne znaczenie tych psów w życiu Beduinów [7][20]. Konie, zwłaszcza wytrzymała rasa arabska dobrze przystosowana do pustyni, również były wysoko cenione [18]. Odgrywały kluczową rolę w transporcie i potencjalnie w konfliktach plemiennych przed pojawieniem się nowoczesnych pojazdów [20]
[22]. Chociaż wyścigi konne z dużymi nagrodami pieniężnymi są zjawiskiem nowszym [2][18], głębokie kulturowe powiązanie z końmi i jeździectwem było wówczas niezaprzeczalnie silne [4][20]. Łatwo sobie wyobrazić nieformalne wyścigi i pokazy umiejętności jeździeckich powszechne w społecznościach plemiennych [32]. Istniały również inne tradycyjne gry, często odzwierciedlające życie codzienne lub sprawdzające umiejętności 
[35]. Chociaż konkretne zapisy dotyczące Dubaju sprzed 1971 roku są ograniczone, działania powszechne w Zatoce prawdopodobnie obejmowały formy łucznictwa (historycznie istotne dla polowań i obrony [4]) oraz być może gry zespołowe, takie jak Al Mareihan, czy gry karciane, jak Al-Baloot, podczas spotkań towarzyskich [35]
[38]. Te tradycyjne sporty były fundamentalnymi wyrazami dziedzictwa, budującymi społeczność i zachowującymi niezbędne umiejętności [2][3][7].
Echa fal: Morskie dziedzictwo i kultura fizyczna
Na długo przed tym, jak ropa naftowa zmieniła jego przeznaczenie, tożsamość Dubaju była związana z morzem [11][13]
[21]. Podobnie jak inne społeczności przybrzeżne w Państwach Traktatowych, Dubaj w dużym stopniu polegał na Zatoce Arabskiej w kwestii przetrwania i handlu [13]
[27]. Przez wieki rybołówstwo i, co kluczowe, poławianie pereł stanowiły fundament lokalnej gospodarki [11]
[12][13][19]. Ten głęboki związek z wodą pielęgnował bogate dziedzictwo umiejętności morskich, tradycji i aktywności fizycznych, które były prekursorami dzisiejszych sportów wodnych [4][27]. Morze nie było tylko zasobem; kształtowało kulturę fizyczną ludzi żyjących na jego brzegach 
[16][27].
Poławianie pereł (Al-Ghaus) – Więcej niż zawód
Poławianie pereł, czyli Al-Ghaus, było dominującą gałęzią przemysłu w Dubaju i Zatoce przez pokolenia, zwłaszcza w XIX i na początku XX wieku 
[9][13]
[14][21]. Ten wymagający zawód wykonywano głównie latem, gdy wody były najcieplejsze 
[15][21]. Mężczyźni wyruszali w długie rejsy, trwające czasem do czterech miesięcy, na pokładach tradycyjnych drewnianych łodzi dhow [13][21]. Fizyczne obciążenie nurków, ghawwas, było ogromne [9][21]. Codziennie wykonywali liczne swobodne zanurzenia, często osiągając znaczne głębokości i wstrzymując oddech na imponująco długi czas – czasem do dwóch lub trzech minut [13]
[17][21]. Nurkowie polegali na podstawowym, ale niezbędnym sprzęcie: zacisku na nos (fitaam), ochraniaczach na palce, obciążonej linie do zanurzania, linie asekuracyjnej do łodzi, nożu i koszu (dadjin) do zbierania ostryg [14][15][21]. Najbardziej wykwalifikowani nurkowie potrafili zanurzyć się na głębokość nawet 26 metrów [14]. Chociaż nie był to „sport” w naszym nowoczesnym rozumieniu, poławianie pereł wymagało niezwykłej sprawności fizycznej, pojemności płuc, wytrzymałości i czystej odwagi [9][27]. Umiejętności rozwijane przez pokolenia – pływanie, nurkowanie, kontrola oddechu, odporność – stały się integralną częścią przybrzeżnej kultury fizycznej [16]. Wspólne doświadczenie tych długich, żmudnych podróży również budowało silne więzi społeczne [16][27]. To niesamowite dziedzictwo jest dziś honorowane w wydarzeniach takich jak wyścig dhow Al Gaffal, który upamiętnia powrót (Al Gaffal) flot poławiaczy pereł 
[1]
[8].
Żeglarstwo na dhow i umiejętności rybackie
Dhow, ikoniczna tradycyjna drewniana łódź żaglowa, była koniem pociągowym Zatoki, niezbędnym do poławiania pereł, rybołówstwa i handlu [1]
[10][13][27]. Budowane przy użyciu wielowiekowych technik, te jednostki są potężnymi symbolami morskiego dziedzictwa Emiratów [3][13][27]. Chociaż formalne wyścigi dhow, takie jak Al Gaffal, zostały ustanowione znacznie później (1991) [1]
[5], umiejętności potrzebne do żeglowania i obsługi tych łodzi były wysoko rozwinięte i cenione na długo przed 1971 rokiem [10][18]. Jest niemal pewne, że nieformalne wyścigi i sprawdziany umiejętności żeglarskich odbywały się między załogami dhow, być może spontanicznie lub podczas festiwali [4]. Wyobraź sobie tylko umiejętności i wysiłek fizyczny wymagany do nawigacji i manewrowania tymi dużymi jednostkami, gdzie załogi często polegały wyłącznie na sile mięśni, aby podnieść masywne żagle [8][10]. Co ciekawe, trasy używane przez dhow poławiaczy pereł wracających do domu zainspirowały trasy nowoczesnych wyścigów [1][8]. Rybołówstwo również było fundamentalne dla codziennego przetrwania w społecznościach przybrzeżnych [13][15][27]. Tradycyjne metody obejmowały pułapki takie jak Al-Hadhrah (ogrodzenia z liści palmowych) lub Al-Maskar (kamienne konstrukcje wykorzystujące pływy) [15]. Łowienie uwięzionych ryb czasami wymagało narzędzi takich jak żelazny pręt (Nira) lub sieci (Sahila) [15]. Choć być może mniej intensywne fizycznie niż nurkowanie, rybołówstwo wymagało znajomości morza, umiejętności obsługi łodzi i pracy fizycznej [15]. Razem, poławianie pereł, obsługa dhow i rybołówstwo stanowiły esencję życia przybrzeżnego w Dubaju przed 1971 rokiem, wymagając sprawności fizycznej i utrwalając unikalną kulturę morską [11][13][4][27].
Nowe horyzonty: Świt brytyjskich wpływów sportowych
Relacje między regionem, który miał stać się ZEA, a Wielką Brytanią sięgają początków XIX wieku [24][29]. Traktaty takie jak Generalny Traktat Morski z 1820 roku i Wieczny Rozejm Morski z 1853 roku doprowadziły do tego, że obszar ten stał się znany jako Państwa Traktatowe [32][33]. Później, Umowa Wyłączna z 1892 roku faktycznie uczyniła szejkanaty, w tym Dubaj, brytyjskimi protektoratami, oddając stosunki zagraniczne i obronę pod kontrolę brytyjską [24][32][33][35]. Ta brytyjska obecność, głównie administracyjna i wojskowa, trwała do 1971 roku [28]
[31][35]. Naturalnie, ten długi okres przyniósł wprowadzenie brytyjskiej kultury, w tym ich sportów, na lokalną scenę [18]
[23].
Wprowadzenie sportów zachodnich
Podczas gdy tradycyjne sporty emirackie dominowały kulturowo, obecność brytyjska przyniosła sporty zachodnie, takie jak krykiet i piłka nożna, początkowo dla rekreacji stacjonującego tam personelu brytyjskiego [18][23]. Krykiet, na przykład, ma korzenie sięgające brytyjskiego personelu wojskowego w czasie wojny, który urządzał boiska w pobliżu baz lotniczych w Szardży 
[30]. Po wojnie ekspatrianci nadal korzystali z tych obiektów, co prowadziło do towarzyskich meczów między mieszkańcami Szardży i Dubaju [30]. Piłka nożna również została wprowadzona, prawdopodobnie podobnymi kanałami, a jej popularność systematycznie rosła z czasem [18]. Chociaż formalne związki piłkarskie i drużyny narodowe powstały po 1971 roku [18][32]
[37], ziarna zostały zasiane w tym wcześniejszym okresie brytyjskim.
Wczesne kluby, obiekty i interakcje
Wraz ze wzrostem społeczności ekspatriantów, w dużej mierze brytyjskiej, rosła potrzeba miejsc do spotkań towarzyskich i uprawiania sportu [23]. Dubai Country Club (DCC), oficjalnie założony w 1971 roku, ale prawdopodobnie działający nieformalnie wcześniej, jest kluczowym przykładem [23]. Oparty na modelu „brytyjskiego klubu”, początkowo służył europejskim ekspatriantom, oferując życie towarzyskie i sport [23]. Jego piaszczyste pole golfowe stało się główną atrakcją, zwłaszcza dla mężczyzn pozostających na miejscu podczas gorących lat [23]. To wczesne pole było kluczowe dla ugruntowania golfa w Dubaju, goszcząc nawet pokazy z udziałem profesjonalnych golfistów w latach 70. [23]. DCC wspierało również squasha, tenisa, badmintona i snookera [23]. Rugby również wcześnie zapuściło korzenie, a klub Dubai Exiles powstał z nieformalnych gier ekspatriantów 
[25]. Do 1970 roku Exiles grali przeciwko brytyjskim drużynom wojskowym i nowym klubom w Abu Zabi [25]. Co niezwykłe, pierwszy w historii turniej Dubai Rugby Sevens rozpoczął się w 1970 roku, kładąc podwaliny pod wielkie międzynarodowe wydarzenie, jakim jest dzisiaj [25]. Miały również miejsce wczesne interakcje sportowe między ekspatriantami a miejscowymi. Drużyny takie jak Al-Zamalek (prekursor Al Wasl SC, założonego w 1960 roku) podobno rozgrywały mecze przeciwko drużynom ekspatriantów w latach 60. 
[26]
[34]. Zaangażowanie członków rodziny panującej, takich jak J.W. Szejk Ahmed bin Rashid Al Maktoum i J.W. Szejk Mohammed bin Rashid Al Maktoum w Al-Zamalek, podkreśla rosnące lokalne zainteresowanie, zwłaszcza piłką nożną [26]. Tak więc, podczas gdy sporty tradycyjne pozostały centralne, obecność brytyjska wprowadziła zorganizowane sporty zachodnie i pierwsze kluby, przygotowując grunt pod przyszły rozwój [23][25][26][30].
Dziedzictwo ery przed powstaniem Federacji
Patrząc wstecz na Dubaj tuż przed utworzeniem ZEA w 1971 roku, widzimy fascynującą mieszankę w jego krajobrazie sportowym. Z jednej strony były głęboko zakorzenione tradycyjne aktywności zrodzone z pustyni i morza [13][7][27]. Z drugiej strony, ziarna sportów zachodnich, wprowadzone głównie dzięki obecności brytyjskiej, zaczynały kiełkować [18][23][30]. Tradycyjne umiejętności doskonalone przez wieki – cierpliwość sokolnictwa, wytrzymałość wymagana przy obsłudze wielbłądów i poławianiu pereł, mistrzostwo w żeglowaniu dhow – nie zniknęły tak po prostu [4][18][27]. Pozostają one istotnymi elementami emirackiej tożsamości kulturowej, celebrowanymi i chronionymi do dziś [2][3][7][8]. Jednocześnie wczesne wprowadzenie sportów takich jak piłka nożna, krykiet, rugby i golf, wraz z utworzeniem pierwszych prymitywnych klubów i obiektów, stworzyło fundament [23][25][26][30]. Ta wczesna ekspozycja, początkowo skierowana głównie do ekspatriantów, ale coraz częściej angażująca miejscowych, utorowała drogę do szybkiego rozwoju i dywersyfikacji sportu w Dubaju po utworzeniu federacji [23][26][34]. Zrozumienie tej unikalnej mieszanki trwałej tradycji i rodzącego się globalnego wpływu jest absolutnie kluczowe dla docenienia, jak Dubaj stał się międzynarodowym centrum sportowym, jakim jest dzisiaj. Duch wykuty w piaskach i falach, w połączeniu z otwartością na nowe horyzonty, prawdziwie zdefiniował tę fundamentalną erę.
Wypróbuj za darmo