Çölün Kalbinde Yeşeren Bir Mucize: Dubai'nin Tarım Devrimi
25 Nisan 2025
Bağlantıyı Kopyala
Kaynaklar
32
Metinde Kaynakları Göster
Google
Moccae Gov
Wikifarmer
U
Climatestotravel
En Wikipedia
U
Xtalks
Everbrighttr
Biosaline
Summitdialogues
Latingulf
Uaestories
Zawya
Worldweatheronline
Tamimi
Araburban
Thenationalnews
Wam
Fastcompanyme
Smartfoodsafe
Google
Wam
Wam
Worlddata
En Wikipedia
Wam
Prddsgofilestorage Blob Core Windows
Researchgate
Foodtechvalley
Climateknowledgeportal Worldbank
Wam
Dubai deyince aklına ne geliyor? Bulutları delen devasa gökdelenler, lüks alışveriş merkezleri, hatta belki kapalı kayak pistleri, değil mi? Ama tarım mı? Çölün ortasında? Kulağa şaşırtıcı geliyor, ancak Dubai tarıma önemli yatırımlar yapıyor 
[23]
[16]. Fütüristik siluetiyle tanınan bir şehir neden kumları ekilebilir hale getirmek için kaynaklarını seferber etsin ki? Cevap, sadece yiyecek yetiştirmenin çok ötesine geçiyor; bu, gıda güvenliği, ekonomik çeşitlilik, ulusal vizyon ve hatta kültürel kökleri koruma gibi kritik hedeflerle yönlendirilen stratejik bir hamle 
[11]
[14][23]
[25]. Hadi bu çöl metropolünün neden yeşile büyük yatırım yaptığını keşfedelim.
Çöl İkilemi: Tarımsal Zorluğu Anlamak
Öncelikle, gerçekçi olalım: Dubai'de bir şeyler yetiştirmek pek de kolay değil. BAE, aşırı kurak bir bölgede, esasen subtropikal bir çölde yer alıyor (iklim kodlarına meraklıysan BWh olarak sınıflandırılıyor) 
[2]
[28]
[24]. Yazlar inanılmaz derecede sıcak ve nemli geçiyor, sıcaklıklar düzenli olarak 40°C'yi (104°F) aşıyor ve bazen kavurucu 50°C'ye (122°F) ulaşıyor 
[3]
[4]
[6]
[7]
[27]
[26]. Buna, özellikle kıyıya yakın bölgelerdeki yüksek nemi de eklediğinde, hem bitkiler hem de insanlar için zorlu koşullar ortaya çıkıyor [3][4]
[20].
Yağış mı? Düzenli sağanakları unut. Dubai çok az yağış alıyor, yılda ortalama 51 ila 95 milimetre (bu sadece 2 ila 3.7 inç demek) arasında, çoğunlukla kış aylarına sıkışmış durumda [3][24][27]. Arazinin çoğu, bitkilerin ihtiyaç duyduğu iyi şeylerden (organik madde) yoksun ve genellikle tuzu yüksek kumlu çöl toprağı olduğundan, köklerin gelişmesi zorlaşıyor 
[18][2][7]
[8]. BAE topraklarının %5'inden azı ekilebilir, yani tarıma uygun kabul ediliyor [18]. Su en büyük engel; büyük nehirleri olmayan bölge, büyük ölçüde enerji tüketen tuzdan arındırma tesislerine ve kendisi de tuzluluk sorunlarıyla karşı karşıya olan azalan yeraltı sularına bağımlı 
[1][7][8]. Tarihsel olarak yaşam, Liwa veya Al Ain gibi yeraltı sularının hurma ağaçlarının ve diğer mahsullerin yetişmesine olanak tanıdığı, toplulukların kalbini oluşturan verimli noktalar olan vahaların etrafında dönüyordu [2]. Bu zorluklar, tarımın burada kök salması için neden önemli yatırım ve inovasyonun kesinlikle gerekli olduğunu vurguluyor [1][8].
Petrolün Ötesinde: Tarımın Stratejik Ekonomik Gerekçesi
Tamam, yani tarım şu anda Dubai'nin ekonomik pastasındaki en büyük dilim değil – 2017'de BAE'nin GSYİH'sine %1'den daha az katkıda bulundu [23]. Ama bu küçük rakam seni yanıltmasın. Stratejik ekonomik önemi çok büyük. Birincisi, bu çeşitlilikle ilgili. Dubai ve genel olarak BAE, gelecek için daha dirençli bir ekonomi inşa etmek amacıyla akıllıca petrol, gaz ve turizmin ötesine bakıyor [23][28][11]. Yerel olarak daha fazla gıda yetiştirmek aynı zamanda büyük bir zafiyeti de ele alıyor: BAE şu anda gıdasının yaklaşık %90'ını ithal ediyor [8][11][26]. Bu bağımlılığı azaltmak ekonomik olarak mantıklı, daha fazla paranın ülke içinde kalmasını sağlıyor [11].
Dubai ayrıca gıda ticareti için küresel bir lojistik merkezi olarak inanılmaz gücünden de yararlanıyor. Sadece 2022'de, BAE üzerinden yapılan gıda ticareti 130 milyar AED (yaklaşık 35,4 milyar ABD Doları) gibi devasa bir rakama ulaştı ve ülkenin petrol dışı ticaretinin yaklaşık %6'sını oluşturdu [16]. Ayrıca, hükümet büyüme potansiyeli görüyor ve önümüzdeki yıllarda gıda ve tarım sektörünün ekonomik katkısını 10 milyar ABD Doları artırmayı ve 20.000 yeni iş yaratmayı hedefliyor [16][22]. Nasıl mı? Cevabın büyük bir kısmı AgriTech. Odak noktası, yüksek değerli, teknoloji odaklı tarıma kayıyor – dikey çiftlikleri, hidroponiği ve iklim kontrollü ortamları düşün [2][8]
[21]
[30]. Emirates Development Bank'ın 100 milyon AED'lik AgTech kredi programı ve iddialı Food Tech Valley projesi gibi girişimler, yatırım çekmeyi ve Dubai'yi yenilikçi gıda üretiminde lider yapmayı hedefleyerek yolu açıyor [16]
[10]
[15]
[12].
Kumdaki Kökler: Sosyal ve Kültürel Önemi
Bu bölgedeki tarım sadece ekonomi veya gıda tedariki ile ilgili değil; kültürel topraklarda derin kökleri var. Petrol patlaması manzarayı değiştirmeden önce, yaşam kara ve deniz etrafında dönüyordu [2]. Vahalar gibi yerlerde tarım, özellikle hurma yetiştiriciliği, sadece bir iş değildi – topluluk yaşamının, hayatta kalmanın ve sosyal yapının temeliydi [2]. Hurma ağacının kendisi bir ağaçtan çok daha fazlası; zorlu çöl ortamında direncin güçlü bir sembolü olup, nesiller boyu yiyecek, barınak ve malzeme sağlamıştır [2]. Değerli su kaynaklarının yönetimi de dahil olmak üzere bu tarihi uygulamalar, buradaki toplulukların kimliğini şekillendirmiştir [2].
Toprakla olan bu bağ, BAE'nin kurucu babası merhum Şeyh Zayed bin Sultan Al Nahyan için son derece önemliydi. Onun "çölü yeşillendirme" vizyonu sadece ağaç dikmekten çok daha fazlasıydı; mirası korumak, çevreyle bir bağ kurmak ve halkının refahını sağlamakla ilgiliydi [2][25]. Bu miras yaşamaya devam ediyor. Bugün bunu, toplulukları yerel ürünler etrafında bir araya getiren çiftçi pazarları (Manbat harika bir örnek!) gibi girişimlerde görüyorsun [26]. Eğitim programları gençleri tarımsal kökleriyle buluşturmayı amaçlıyor [25]. Ve dürüst olmak gerekirse, daha fazla gıda güvenliği sağlamak sadece pratik değil; aynı zamanda ulusal bir gurur kaynağı ve burada yaşayan herkes için genel refah ve istikrar duygusuna katkıda bulunuyor [11]
[19]. Sürdürülebilir tarımı benimsemek, gelecekte çevreyi korumaya yönelik artan toplumsal değerlere de hitap ediyor [25][30].
Ulusun Tabağını Güvence Altına Almak: Temel İtici Güç Olarak Gıda Güvenliği
Şu %90'lık ithalat rakamından tekrar bahsedelim [8][11][26]. Gıda için diğer ülkelere bu kadar bağımlı olmak her ulusu savunmasız hale getirir. Yakın zamandaki pandemi gibi küresel olaylar, uluslararası tedarik zincirlerinin ne kadar kırılgan olabileceğini gerçekten gözler önüne serdi [1][6][11]. Bu yüzden ulusal gıda güvenliğini artırmak BAE için en önemli önceliklerden biri ve Dubai bu konuda başrol oynuyor [11][14]. Dünya standartlarındaki limanları ve lojistik altyapısı, bölge genelinde gıdanın verimli bir şekilde ithal edilmesi ve dağıtılması için zaten hayati önem taşıyor [11][14]. Ama vizyon daha da ileri gidiyor.
Dubai, özellikle kendi gibi zorlu kurak iklimlerde işe yarayan çözümler geliştirerek, tarım teknolojisi (AgriTech) ve gıda teknolojisi (FoodTech) için bir merkez olarak kendini aktif bir şekilde konumlandırıyor [19][10]. Bu hırsı yönlendiren amiral gemisi proje Food Tech Valley 
[13][15]. Ekselansları Şeyh Muhammed bin Raşid Al Maktum tarafından başlatılan bu proje sadece bir çiftlik değil; tam bir ekosistem olarak tasavvur ediliyor [13][15]. Son teknoloji araştırma laboratuvarlarını, gelişmiş dikey çiftlikleri ve hidroponik sistemleri, gıda işleme tesislerini, lojistik merkezlerini ve yeni işletmelerin büyümesi için alanları düşün [10][12][15]. Hedefler iddialı: Dubai'nin yerel gıda üretimini üç katına çıkarmak, sürdürülebilir tarım yöntemlerine öncülük etmek ve zorlu ortamlarda gıda güvenliği çözümleri için küresel bir model olmak [15][19][13]. Planlar arasında, gıda atıklarını geri dönüştürürken milyarlarca bitki yetiştirmek için dikey tarımı kullanan devasa bir "GigaFarm" bile var [15]
[17]. Her şey BAE ve ötesi için daha istikrarlı, çeşitli ve kendi kendine yeten bir gıda tedariki yaratmakla ilgili 
[9][14].
Tarımı Ulusal Vizyona Entegre Etmek
Dubai'nin tarıma yönelik bu hamlesi boşlukta gerçekleşmiyor. BAE'nin genel ulusal stratejilerinin, özellikle National Food Security Strategy 2051 ve ülkenin sürdürülebilirlik ve yeşil ekonomi konusundaki daha geniş hedeflerinin dokusuna sıkı sıkıya örülmüş durumda [11][12][14]
[29]. Gıda Güvenliği Stratejisi 2051'in bazı ciddi hedefleri var: BAE'yi Küresel Gıda Güvenliği Endeksi'nde dünya lideri yapmak ve herkesin yıl boyunca güvenli, yeterli gıdaya erişimini sağlamak 
[5][14][19]. Dubai nasıl yardımcı oluyor? Teknoloji aracılığıyla yerel, sürdürülebilir gıda üretimini artırmaya odaklanarak (merhaba, Food Tech Valley!), lojistik gücüyle gıda ticaretini kolaylaştırarak, gıda israfını azaltmaya çalışarak ve genel olarak potansiyel gıda tedarik şoklarına karşı direnç oluşturarak [5][12][14][11][19][10][15].
Tüm bunlar, UAE Green Agenda ve Green Economy for Sustainable Development planı gibi girişimlerde ana hatları çizilen BAE'nin sürdürülebilirlik taahhüdüyle mükemmel bir şekilde uyum sağlıyor [29]
[32]. Ülke, yeşil teknolojide lider olmayı ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi hedefliyor [29][32]. Sürdürülebilir tarım – suyu akıllıca kullanmak, kontrollü çevre tarımı (CEA) gibi yöntemlerle kaynakları korumak, potansiyel olarak güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kullanmak ve israfı azaltmak – bu vizyonun önemli bir parçası [1]
[31][8][32][28]. National System for Sustainable Agriculture ve Emirates Sustainable Agriculture Label gibi çerçeveler bu çevre dostu uygulamaları teşvik ediyor [2][21][14]. Dubai 2040 Urban Master Plan bile daha fazla yeşil alan hedefleri içeriyor, bu da tarımın şehrin uzun vadeli sürdürülebilir kalkınmasına nasıl uyduğunu gösteriyor [32]. Yani görüyorsun, tarıma yatırım yapmak sadece gıdayla ilgili değil; BAE'nin tasavvur ettiği güvenli, çeşitlendirilmiş ve sürdürülebilir geleceği inşa etmenin temel bir parçası [21][31].
Ücretsiz Deneyin