Dubai'de Freelancer Anlaşmazlıklarına Karşı Kalkanın: Haklarını Koru!
8 Mayıs 2025
Bağlantıyı Kopyala
Kaynaklar
25
Metinde Kaynakları Göster
Dürüst olalım, Dubai'de freelance çalışmak inanılmaz fırsatlar sunuyor ama her zaman işler güllük gülistanlık olmuyor. Er ya da geç bir sorunla karşılaşabilirsin – belki bir müşteri ödeme yapmıyor, proje kapsamı sonu gelmeyecek şekilde genişliyor ya da teslim edilecek işler konusunda bir anlaşmazlık çıkıyor 
[1]. Bu tür freelance anlaşmazlıkları ortaya çıktığında, Dubai ve daha geniş BAE hukuk sistemi içindeki seçeneklerini bilmek kesinlikle hayati önem taşıyor [1]
[20]. Freelancer'lar ve müşteriler arasındaki ilişki, geleneksel çalışanları kapsayan İş Kanunu'ndan ziyade, genellikle BAE Medeni Kanunu ve Ticari İşlemler Kanunu'nda bulunan sözleşme hukuku ilkelerine tabidir [1]
[15]. Bu rehber, BAE çerçevesine dayanarak, basit görüşmelerden resmi mahkeme işlemlerine kadar potansiyel çözüm yollarını senin için açıklıyor [1][20].
Önlem Almak Şart: Sağlam Sözleşmelerin Gücü
Anlaşmazlıkları çözmeye geçmeden önce, önlem almaktan bahsedelim. Freelance sözleşmen senin kalkanın ve kural kitabındır [1]
[25]. Dubai'de bağımsız bir yüklenici olarak, ücretli izin veya hizmet sonu tazminatı gibi haklar söz konusu olduğunda genellikle BAE İş Kanunu kapsamı dışında faaliyet gösterirsin 
[3]
[24]
[6]
[10][15]
[19]. Bu da sözleşmeni, haklarını ve yükümlülüklerini tanımlayan birincil belge haline getirir [3][24][19]. Her proje için ayrıntılı, yazılı bir sözleşme olmazsa olmazdır [1]
[13]
[18].
Sözleşmelerinin temel unsurları net bir şekilde kapsadığından emin ol: tarafların kim olduğu, tam olarak ne iş yapacağın (kapsam!), son teslim tarihleri, nasıl ve ne zaman ödeme alacağın, fikri mülkiyetin kime ait olduğu ve sözleşmenin nasıl sonlandırılabileceği [1][3][25][13][18]. En önemlisi, özel bir Anlaşmazlık Çözüm Maddesi ekle [1][25][18]. Bu madde, bir anlaşmazlık durumunda senin ve müşterinin atacağı kararlaştırılmış adımları ana hatlarıyla belirtir ve potansiyel olarak ileride önemli ölçüde zaman ve stresten tasarruf etmeni sağlar [1][25]. Sözleşmeye uymak her iki taraf için de yasal bir sorumluluktur [1].
Seçenek 1: Doğrudan Müzakere
Genellikle, en basit yol başlamak için en iyi yerdir. Doğrudan müzakere, konuyu doğrudan müşterinle görüşmek için telefonu açmak veya net bir e-posta hazırlamak anlamına gelir 
[12]. Yanlış anlaşılmaları veya küçük anlaşmazlıkları potansiyel olarak çözmenin en uygun maliyetli ve en hızlı yoludur [20]. Ayrıca, iyi bir çalışma ilişkisini sürdürmek için en iyi şansı sunar [20]. Görüşmeye profesyonelce yaklaş, sorunu ve istediğin sonucu net bir şekilde belirt ve orta yolu bulmaya açık ol [25]. Bu gayri resmi adım, açık iletişimin ortamı yumuşatabileceği daha küçük sorunlar için iyi sonuç verir [12].
Seçenek 2: Arabuluculuk - Ortak Zemin Bulma
Doğrudan görüşmeler işe yaramazsa, arabuluculuk genellikle bir sonraki mantıklı adımdır [1][12][20]. Arabuluculuğu, tarafsız bir üçüncü taraf – arabulucu – tarafından kolaylaştırılan yapılandırılmış bir müzakere olarak düşün [24][19]. Onların işi kimin haklı ya da haksız olduğuna karar vermek değil, her iki tarafın da etkili bir şekilde iletişim kurmasına ve gönüllü bir anlaşmaya varmasına yardımcı olmaktır [24]. 2023 tarihli 40 Sayılı Federal Kanun Hükmünde Kararname ile yönetilen BAE'deki arabuluculuk, önemli avantajlar sunar 
[4]. Gizlidir, genellikle mahkemeye gitmekten daha hızlı ve daha ucuzdur ve mümkünse iş ilişkisinin devam etmesini sağlayacak çözümler bulmaya odaklanır [24]
[8][12][19]. Arabuluculuk yoluyla uzlaşma oranları genellikle yüksektir [4].
Arabuluculuk hizmetlerini nerede bulabilirsin? Seçenekler arasında Adalet Bakanlığı'nın çevrimiçi 'Wasata' platformu [4], DIFC Uyuşmazlık Çözüm Otoritesi Arabuluculuk Merkezi 
[17][20], Dubai Ticaret Odası'nın Dostane Uyuşmazlık Çözüm Merkezi (CASD) [20] ve çok sayıda özel firma ve akredite arabulucu bulunmaktadır [4][24][8][12][13][19]. Arabuluculuk, çok çeşitli hukuki ve ticari anlaşmazlıklar için uygundur ve hatta bazı durumlarda dava açmadan önce zorunlu bir ilk adım olabilir [1]
[14].
Seçenek 3: Tahkim - Bağlayıcı Bir Karar
Tahkim, arabuluculuğa kıyasla resmiyeti bir adım öteye taşır [1][12][20]. Burada, sen ve müşterin davalarınızı, özel hakimler gibi hareket eden bir veya daha fazla tarafsız hakeme sunarsınız [19]. Kanıtları ve argümanları dinlerler ve ardından "hakem kararı" olarak bilinen nihai, yasal olarak bağlayıcı bir karar verirler [1][19]. En önemlisi, tahkim yoluna ancak her ikiniz de önceden, genellikle freelance sözleşmenizdeki açık bir tahkim maddesi aracılığıyla kabul ettiyseniz gidebilirsiniz 
[7][15]
[21].
BAE'de tahkim belirli yasalarla yönetilir: ana karadaki (onshore) işlemler için 2018 tarihli 6 Sayılı BAE Federal Yasası ve tahkimin Dubai Uluslararası Finans Merkezi (DIFC) içinde yapılması durumunda 2008 tarihli 1 Sayılı DIFC Yasası [15][19]. Tahkimi kolaylaştıran önde gelen kurumlar arasında Dubai Uluslararası Tahkim Merkezi (DIAC) [24][7][19], DIFC-LCIA Tahkim Merkezi [24][7][15][19] ve Abu Dabi Ticari Uzlaştırma ve Tahkim Merkezi (ADCCAC) [24][19] bulunmaktadır. Avantajları arasında gizlilik, usul esnekliği, mahkemelerden potansiyel olarak daha hızlı çözüm, belirli sektör uzmanlığına sahip hakemleri seçme yeteneği ve New York Sözleşmesi gibi anlaşmalar kapsamında kararların uluslararası düzeyde icra edilebilirliği yer alır [7][19][20]. Ancak tahkim, kurumsal ücretler, hakem ücretleri ve yasal masraflar dahil olmak üzere maliyetli olabilir ve bir karara itiraz etme gerekçeleri çok sınırlıdır [7]. Genellikle gizliliğin önemli olduğu karmaşık ticari anlaşmazlıklar için tercih edilir [19].
Seçenek 4: Dava - Mahkemeye Başvurma
Müzakere, arabuluculuk ve tahkim sorunu çözmediğinde veya Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (ADR) için önceden bir anlaşma yoksa, dava açmak – yani davanı mahkemeye taşımak – son seçenek haline gelir [1][12][20]. Bu genellikle diğer yöntemlerin başarısız olduğu, önemli bir sözleşme ihlali olduğu veya hiçbir ADR mekanizması üzerinde anlaşmaya varılmadığı durumlar için geçerlidir. Doğru mahkemeyi seçmek kritik öneme sahiptir. Dubai'de genellikle iki ana sistemin vardır:
•
Dubai Mahkemeleri (Ana Kara): Bu mahkemeler, başta Medeni Kanun ve Ticaret Kanunu olmak üzere BAE federal yasalarına göre faaliyet gösterir 
[9]. Yargılamalar esas olarak Arapça yürütülür, bu da belgelerin genellikle yeminli tercüme gerektirdiği anlamına gelir [9]
[11]. Sistem birden fazla kademeye sahiptir: İlk Derece Mahkemesi, İstinaf Mahkemesi ve Temyiz Mahkemesi [9]. Yetki genellikle ana kara kuruluşlarını içeren anlaşmazlıklar veya sözleşmenin Dubai Mahkemelerini belirttiği durumlar için geçerlidir [7][9].
•
DIFC Mahkemeleri (Offshore/Serbest Bölge): Dubai Uluslararası Finans Merkezi içinde yer alan bu mahkemeler, DIFC yasalarına dayanan bağımsız, İngilizce dilinde, genel hukuk (common law) sistemine göre çalışır [9][15]. DIFC'ye kayıtlı kuruluşları içeren davalar, DIFC içinde ifa edilen sözleşmeler veya önemli olarak, serbest bölgeyle başka hiçbir bağlantıları olmasa bile her iki tarafın da yazılı olarak DIFC Mahkemelerini kullanmayı açıkça kabul ettiği durumlar üzerinde yargı yetkisine sahiptirler [7][9][11]. Bir Ortak Yargı Komitesi, Dubai Mahkemeleri ile DIFC Mahkemeleri arasındaki yargı yetkisi uyuşmazlıklarının çözülmesine yardımcı olur [7].
Dava süreci genellikle ihtarname gönderme veya zorunlu uzlaştırma girişimleri gibi dava öncesi adımları içerir [1][14]. Dava açmak, ayrıntılı evrak sunmayı ve mahkeme harçlarını ödemeyi gerektirir [11][14]. Süreç, hukuki argümanların (dilekçeler) teatisi, kanıtların sunulması, duruşmalara katılma ve nihayetinde bir karar alınmasını içerir [9][11]. Kararlar genellikle temyiz edilebilir [9]. Kesinleşmiş bir kararın icrası, mal varlıklarını veya alacakları geri almak için daha fazla mahkeme prosedürünü içerir [9]. Dava açmanın maliyetli, zaman alıcı ve karmaşık olabileceğini ve mahkeme süreçlerinin genellikle kamuya açık olduğunu unutma [9][11][17]. Ayrıca dava açmak için katı zaman sınırları (zamanaşımı süreleri) vardır – ana kara hukukuna göre ticari sözleşme ihlalleri için genellikle 10 yıl veya genel hukuk davaları için 15 yıl olup, DIFC hukuku farklılık gösterebilir 
[5]
[22][17].
MoHRE Şikayetleri Hakkında Bir Not
Özellikle ödenmemiş alacaklar için İnsan Kaynakları ve Emirleştirme Bakanlığı'na (MoHRE) şikayette bulunulduğunu duyabilirsin [1]. MoHRE, işle ilgili belirli konuları ele alır ve özel freelance izinleri verir [14]
[16]. Ancak, MoHRE'nin esas olarak İş Kanunu kapsamındaki işveren-çalışan ilişkileriyle ilgilendiğini anlamak çok önemlidir 
[23]. Bağımsız bir yüklenici olarak faaliyet gösteren bir freelancer olarak, genellikle bu yasanın ve korumalarının kapsamı dışındasın [3][24][6][10][15][19]. Bazı kaynaklar MoHRE'nin bir yol olabileceğini öne sürse de, tipik freelance sözleşme anlaşmazlıklarına uygulanabilirliği, sahip olduğun özel izne veya çalışma düzeninin istihdamla sınırları belirsizleştirip belirsizleştirmediğine bağlı olarak dikkatli bir değerlendirme gerektirir [3][14][16].
Önemli Hususlar ve Hukuki Danışmanlık Alma
Bir anlaşmazlığı yönetmek dikkatli düşünmeyi gerektirir. Her çözüm yöntemi – müzakere, arabuluculuk, tahkim, dava – maliyet, zaman, gizlilik ve potansiyel sonuç açısından farklı etkilere sahiptir [20]. Seçilen yoldan bağımsız olarak, kapsamlı dokümantasyon tutmak hayati önem taşır: imzalı sözleşmen, tüm iletişimlerin, faturaların ve iş kanıtların temel delillerdir [1][25]. BAE sözleşme hukukunun karmaşıklığı ve farklı uyuşmazlık çözüm forumları göz önüne alındığında, erken aşamada profesyonel hukuki danışmanlık alman şiddetle tavsiye edilir [1][25][20][10]. BAE sözleşme hukuku veya uyuşmazlık çözümü konusunda uzmanlaşmış bir avukat, durumunu değerlendirebilir, sözleşme ve ilgili yasalar (Medeni Kanun gibi) kapsamındaki haklarını ve yükümlülüklerini açıklayabilir ve seni en etkili stratejiye yönlendirebilir [1][25][10].
Dubai'deki freelance işini korumak, sağlam sözleşmeler gibi proaktif önlemlerle başlar [1]
[2]. Ancak anlaşmazlıklar meydana geldiğinde, dostane görüşmelerden arabuluculuk, tahkim veya Dubai/DIFC mahkemeleri aracılığıyla resmi yasal işlemlere kadar mevcut yolları anlamak, bu zorluğun üstesinden etkili bir şekilde gelmeni sağlar [1][2][10]. Haklarını ve seçeneklerini bilmek, bu dinamik pazarda uzun vadeli başarı için esastır [1].
Ücretsiz Deneyin